Fotobiologia

Fotobiologia (z gr. φως, phōs – światło, βίος, bíos – życie, λόγος, lógos – nauka) – nauka interdyscyplinarna zajmująca się rolą promieniowania niejonizującego w biosferze, w tym jego korzystnym i niekorzystnym oddziaływaniem na żywe organizmy roślinne i zwierzęce oraz ich zbiorowiska (np. ekosystemy), jak również wykorzystywaniem promieniowania do przekazu informacji między organizmami.

Promieniowaniem niejonizującym jest nazywana część widma promieniowania elektromagnetycznego o takiej częstotliwości (ν), że energia kwantu (E = hν) jest niewystarczająca do jonizacji cząsteczek^[1].

Zgodnie z definicją WHO pojęcie non-ionizing radiation dotyczy pola elektrycznego i magnetycznego oraz fal radiowych, mikrofal, podczerwieni, ultrafioletu i światła widzialnego^[2][a].

Amerykańskie Towarzystwo Fotobiologii (American Society for Photobiology) skupia fotobiologów specjalizujących się w następujących dyscyplinach^[3]:

• fotochemia, fotofizyka i fototechnologia
• fotosensory (fotoczujniki) i biologia rytmów dobowych
• fotosynteza, bioluminescencja i chemiluminescencja
• zastosowania światła w medycynie (np. fototerapia, fotochemioterapia)
• fotobiologia środowiskowa i oddziaływania UV.

A

B

C

A. Pasma absorpcji światła przez fotoreceptory w pręcikach i czopkach siatkówki oka
B. Pasma absorpcji światła przez chlorofile i karotenoidy
C. Mechanizm fosforylacji fotosyntetycznej (faza jasna fotosyntezy)

Świetlik świętojański wabiący partnera płciowego (świecenie wskutek utleniania lucyferyny)

Bioluminescencja groszkówki

Fototerapia noworodka (standardowo stosuje się światło niebieskie, 420–560 nm)