Fundacja dobrowska

Fundacja dobrowska, zwana także Dobrowszczyzną – anonimowe lub nieudokumentowane^[1] nadanie części prywatnych dóbr ziemskich w Wielkopolsce na rzecz zakonu cystersów i jego misji ewangelizacyjnej wśród pogańskich Prusów. Nazwa fundacji pochodzi od wsi Dobrów w województwie wielkopolskim, powiecie kolskim, gminie Kościelec w pobliżu ujścia Neru do Warty. Zespół dóbr obejmował obok Dobrowa także kilka innych wsi: Leszno, Rzuchów, Szadów i Kwiatków.

Fundację najczęściej wiąże się z postacią domniemanego arcybiskupa gnieźnieńskiego, błogosławionego^[2] Bogumiła, identyfikowanego często w literaturze z arcybiskupem Piotrem. Zdaniem części badaczy^[3] ten arcybiskup miał pochodzić z rycerskiego rodu Leszczyców, być dobroczyńcą zakonu cystersów i zasiadać na stolicy gnieźnieńskiej w latach 1187–1199, a następnie wybudować w Dobrowie erem, gdzie rzekomo zamieszkiwał przez pięć lat jako pustelnik^[4]. Inni badacze^[5] przesuwali działalność Bogumiła na XI wiek i nie wiązali go z fundacją dobrowską. W najnowszych opracowaniach przeważa opinia akceptująca jego związek z tą fundacją i przyjmująca, że zasiadał na stolicy gnieźnieńskiej w latach osiemdziesiątych XII wieku, ale jest osobą różną od arcybiskupa Piotra^[6].