GFAJ-1

GFAJ-1 – ekstremofilna (halofilna, tolerująca wysokie stężenia soli) bakteria odkryta w jeziorze Mono Lake (Kalifornia, USA), zdolna do rozwoju w obecności dużych stężeń arsenu.

Na podstawie badań laboratoryjnych z użyciem pożywek zawierających arseniany zamiast fosforanów, odkrywcy postulowali, że bakterie GFAJ-1 wbudowują arsen zamiast fosforu w syntezowane przez siebie cząsteczki organiczne (jako główny przykład posłużył DNA) z zachowaniem ich funkcjonalności^[1], co by tym samym czyniło ten organizm jedyną znaną na Ziemi formą życia, która być może wykorzystywała w podstawowej strukturze swoich cząsteczek inny, niż pozostałe organizmy, zestaw (węgiel, azot, tlen, wodór, siarka, fosfor) podstawowych pierwiastków.

Od samego ich ogłoszenia eksperymenty te i wnioski stały się obiektem krytyki naukowej. Kilkanaście miesięcy później niezależnie prowadzone badania z wykorzystaniem odmiennych metod, a także zestawu dodatkowych eksperymentów kontrolnych, obaliły główne hipotezy odkrywców GFAJ-1. W DNA GFAJ-1 nie wykryto arsenu, a bakteria okazała się odpornym na wysokie stężenia arsenu, ale jednak wciąż zależnym od fosforu, organizmem, który nie wykorzystuje obecnego w środowisku arsenu do syntezy swoich cząsteczek (patrz Krytyka i odbiór odkrycia)^{[2][3][4][5][6][7]}.