Galien

Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji.

Uwagi: zweryfikować treść i zaktualizować podane informacje na podstawie wiarygodnych i nowszych źródeł odnoszących się do tego cesarza.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zobacz też: inne znaczenia.

Galien

Publius Licinius Egnatius Gallienus

Cesarz rzymski
Okres	od 253 do 268
Dane biograficzne
Data urodzenia	218
Data i miejsce śmierci	268 Mediolan
Ojciec	Walerian I
Małżeństwo	Salonina
Dzieci	Walerian II, Salonin, Marinianus
Moneta
Aureus Galiena
Multimedia w Wikimedia Commons

Galienus, Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) – syn Waleriana I, cesarz rzymski od 253 roku (jako współrządca) i samowładnie od 260. Z żoną Saloniną miał trzech synów: Waleriana II, Salonina i (prawdopodobnie) Maryniana. Jego panowanie jest okresem postępującego rozpadu imperium, z którym cesarz zdaniem historyków nie potrafił sobie poradzić.

Wstrzymał rozpoczęte przez ojca Waleriana prześladowania chrześcijan, argumentując, iż nie można siłą wymuszać przekonań religijnych^[1][2].

Zreformował armię tworząc tzw. vexillationes – rezerwowe oddziały, stacjonujące na terytorium kraju, które w razie potrzeby ruszały do boju, a także wprowadzając duże oddziały jazdy, która dotąd pełniła tylko funkcje pomocnicze (dowódcą formacji jazdy został Aureolus, który później ogłosił się cesarzem)^[3].

Galien pozbawił senatorów wszelkich stanowisk w wojsku i administracji, zastępując ich ekwitami. Zdaniem Aleksandra Krawczuka akt ten przyczynił się do późniejszego przedstawiania postaci Galiena w niekorzystny sposób przez historyków pochodzących ze stanu senatorskiego^[4].

Za panowania Galiena tereny cesarstwa nękane były atakami Persów, Franków, Alamanów i Gotów, którzy w 267 r. zdobyli Ateny^[5]. W Galii cesarski namiestnik Postumus ogłosił się cesarzem, tworząc oddzielne cesarstwo galijskie^[6]. Na wschodnich ziemiach zaś, faktyczną władzę objął król Palmyry Odenat^[7] usamodzielnił swój kraj włączony ponownie w granice imperium dopiero przez Aureliana. W 268 roku, podczas oblężenia Mediolanu, w którym bronił się uzurpator Aureolus, cesarz i jego żona oraz syn Marinianus zostali zamordowani w wyniku spisku dowódców^[8].

Po śmierci został zaliczony w poczet bogów.

Galien żywo interesował się zagadnieniami filozoficznymi. Na jego dworze działał Plotyn, twórca neoplatonizmu^[1].

Małżeństwo cesarza z Saloniną często uchodzi za przykład wyjątkowej wierności i zgodności małżonków, jednak pogląd ten w kontekście relacji historyków wydaje się błędny, gdyż zachowały się relacje o romansie cesarza z Piparą, córką króla Markomanów^[9].