Back ردولية Arabic Coriariaceae AST Koriariacoj Esperanto Coriariaceae Spanish Koriariakasvit Finnish Coriariaceae French ドクウツギ科 Japanese Glėbstiniai Lithuanian Coriariaceae Dutch Coriariaceae NB
 Coriaria terminalis | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
garbownikowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Coriariaceae DC. Prodr. 1: 739. Jan (med.) 1824[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Coriaria L. (1753)[3] | |
| Zasięg | |
| |
Garbownikowate[4], koriariowate[5] (Coriariaceae) – monotypowa rodzina klasyfikowana do rzędu dyniowców. Obejmuje jeden rodzaj garbownik[4], koriaria[5] (Coriaria) liczący w zależności od ujęcia od 12 do 16 gatunków. Rośliny te występują w obszarze śródziemnomorskim (tylko C. myrtifolia), w rejonie Himalajów i Chin (cztery gatunki), Japonii (tylko C. japonica), Nowej Zelandii (osiem gatunków). Na wyspach Pacyfiku oraz w Andach od Meksyku po Argentynę rośnie C. ruscifolia[6]. Zasiedlają różne siedliska zwykle w świetlistych lasach i zaroślach, często w miejscach wilgotnych i skalistych[7]. Trzy gatunki nowozelandzkie występują w formacjach subalpejskich (są półkrzewami, o pędach zamierających co zimę do poziomu gruntu)[8]. Na korzeniach garbowników tworzą się brodawki korzeniowe, w których żyją promieniowce z rodzaju Frankia, mające zdolność asymilowania wolnego (atmosferycznego) azotu[7][8]. Kwiaty są wiatropylne. Nasiona rozprzestrzeniane są przez ptaki zjadające owoce[8].
Niektóre gatunki są silnie trujące (toksyny powodują porażenie mięśni[9]), bywają też sadzone jako rośliny ozdobne[6]. C. myrtifolia używana jest do trucia much, a C. ruscifolia do trucia szczurów[10]. Ze względu na wysoką zawartość garbników wykorzystywane są (zwłaszcza C. myrtifolia) w garbarstwie[9]. Wszystkie są wrażliwe na mrozy, stąd w Polsce sporadycznie spotykane bywają w kolekcjach botanicznych[11]. W lecznictwie wykorzystywany jest nowozelandzki C. arborea, a z także z Nowej Zelandii pochodzący C. ruscifolia służy do wyrobu czarnej farby[9].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieruggieroBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieapwebBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – A. University of Maryland. [dostęp 2011-10-12]. (ang.).
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwierostaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz, Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 392, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599.
- ↑ a b Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 111. ISBN 1-55407-206-9. (ang.).
- ↑ a b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 360. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiekubitzkiBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieencykBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Michael Fogden, Patricia Fogden: The Natural History of Flowers. Texas A&M University Press, 2018, s. 149. ISBN 978-1-62349-644-9.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiesenetaBŁĄD PRZYPISÓW