Gencjana, fiolet gencjanowy, fiolet goryczki, pioktanina (łac. Violetum Gentianae, Pyoctaninum coeruleum FP III) – 0,5–2% wodny lub spirytusowy roztwór fioletu gencjanowego, czyli farmakopealnego surowca farmaceutycznego (FP III) mieszaniny fioletu krystalicznego i fioletu metylowego[1]. Według charakterystyki produktu leczniczego składnikiem czynnym jest chlorek metylorozanilinowy (fiolet krystaliczny)[2][3].
Niekiedy dla fioletu gencjanowego stosuje się synonimy: fiolet krystaliczny i fiolet metylowy, co jest potocznie przyjęte, jednak błędne w ścisłym znaczeniu[potrzebny przypis].
Roztwór wodny 0,5% przeznaczony jest do dezynfekcji skóry w powierzchownych uszkodzeniach naskórka, błon śluzowych i skóry[2]. Stosuje się go również w ropnych zakażeniach skóry i błon śluzowych, niektórych grzybicach i drożdżycach[2]. Roztwór spirytusowy 1% ma podobne zastosowanie, przy czym nie stosuje się go na błony śluzowe[3].
Działa na bakterie Gram-dodatnie[2][3] i niektóre grzyby[2][3] (w tym na Candida albicans[4]). In vitro hamuje wzrost Pseudomonas który jest bakterią Gram-ujemną[4]. Wykazuje działanie in vivo na gronkowce złociste oporne na metycylinę (MRSA)[4].
- ↑ Farmakopea Polska III – monografia szczegółowa surowca farmaceutycznego : Pyoctaninum coeruleum – str. 505,506 – definicja
- ↑ a b c d e Charakterystyka Produktu Leczniczego – Gencjana 0,5% roztwór wodny. [dostęp 2017-09-15].
- ↑ a b c d Charakterystyka Produktu Leczniczego – Gencjana 1% roztwór spirytusowy. [dostęp 2017-09-15].
- ↑ a b c Maley AM, Arbiser JL. Gentian Violet: A 19th Century Drug Re-Emerges in the 21st Century. „Experimental dermatology”. 22(12) (2013). s. 775-780. DOI: 10.1111/exd.12257. (ang.).