Back Golem AST Qolem Azerbaijani Голем Bulgarian Gólem Catalan Golem Czech Golem Welsh Golem Danish Golem German Golem English Golemo Esperanto
Golem (hebr. גולם lub גלם; jid. גולם gojlem) – istota utworzona z gliny na kształt człowieka, ale pozbawiona duszy rozumiejącej neszama, a zatem również zdolności mowy.
Hebrajskie słowo golem pojawia się w Biblii tylko raz, w Księdze Psalmów 139:16[1], który to werset tradycja talmudyczna wkłada w usta Adama[2]. W tym miejscu bywa ono tłumaczone jako „zarodek, embrion”, ale prawdopodobnie oznacza coś bezkształtnego, pozbawionego formy. W średniowieczu utożsamiano je z greckim pojęciem bezkształtnej materii – stgr. ἡ ὕλη (hē hýlē). Część tradycji żydowskiej traktuje również Adama przed obdarzeniem go bożym tchnieniem jako golema.
Tworzenie golema przez ludzi wiąże się z powtarzaniem procesu bożej kreacji. Jako że uważano, iż została ona dokonana za pomocą liter alfabetu hebrajskiego, również przez odpowiednie ich układy próbowano ponowić ten akt. Pierwsze przekazy o golemie utworzonym przez człowieka zawiera Talmud. Później na stałe praktyki te związane były z magicznym wykorzystaniem traktatu Sefer Jecira i odtworzeniem podanej tam struktury boskiej kreacji.
- ↑ Ps 139,16 w przekładach Biblii.
- ↑ Laura Quercioli Mincer: Golem – „symbol duszy”. W: H. Lejwik: Golem. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2017, s. 9. ISBN 978-83-65459-04-6.