Back প্রস্থেটিক গ্রুপ Bengali/Bangla Grup prostètic Catalan Prostetická skupina Czech Prostetisk gruppe Danish Προσθετική ομάδα Greek Prosthetic group English Prosteta grupo Esperanto Grupo prostético Spanish Prosteettinen ryhmä Finnish Groupement prosthétique French
Grupy prostetyczne – niebiałkowe składniki białek (np. enzymów) niezbędne dla ich aktywności, rodzaj kofaktorów[1]. W przeciwieństwie do koenzymów, są trwale związane z białkami (np. miejscem aktywnym enzymów)[1], często za pomocą wiązań kowalencyjnych lub koordynacyjnych, i nie opuszczają one swojego miejsca wiązania w trakcie reakcji. Białko bez swojej grupy prostetycznej to apobiałko (apoproteina, apoenzym), natomiast wraz z nią holobiałko (holoproteina).
Grupy prostetyczne mogą mieć charakter zarówno organiczny (np. cukry czy lipidy) lub nieorganiczny (jony metali i małe cząsteczki nieorganiczne).
Wiele organicznych grup prostetycznych to witaminy lub ich pochodne, dlatego właśnie te związki są niezbędne dla funkcjonowania organizmu.
| Grupa prostetyczna | Funkcja |
|---|---|
| Mononukleotyd flawinowy (FMN)[2] | Reakcje redoks |
| Dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD)[2] | Reakcje redoks |
| Fosforan pirydoksalu[3] | Transaminacja, dekarboksylacja i deaminacja |
| Biotyna[4] | Karboksylacja |
| Metylkobalamina[5] | Metylacja i izomeryzacja |
| Pirofosforan tiaminy[6] | Dekarboksylacja |
| Hem[7] | Wiązanie tlenu i reakcje redoks |
| Molibdopteryna[8][9] | Utlenowanie |
| Kwas liponowy[10] | Reakcje redoks |
Przykładami nieorganicznych grup prostetycznych są np. jon cynku w anhydrazie węglanowej czy molibdenu w reduktazie azotanowej. Przykładem organicznej grupy prostetycznej jest pochodna witaminy B1 w dehydrogenazie pirogronianowej[11].
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieiupacBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieJoostenBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieEliotBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieJitrapakdeeBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieBanerjeeBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieLeeperBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieWijayantiBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieMendel2BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieMendelBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieBustamanteBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Franciszek Dubert, Ryszard Kozik, Stanisław Krawczyk, Adam Kula, Maria Marko-Worłowska, Władysław Zamachowski: Biologia na czasie. 2. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony. Do nowej podstawy programowej. Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era, 2013, s. 10–11. ISBN 978-83-267-1805-2.