Back Жъуагъо Заохэр ADY Star Wars ALS ስታር ዋርስ Amharic Star Wars (franquicia) AN حرب النجوم Arabic سطار وورز ARY ستار وورز ARZ Star Wars AST Ulduz müharibələri Azerbaijani اولدوز ساواشلاری (فیلم) AZB
Gwiezdne wojny (ang. Star Wars) – amerykańska franczyza filmowa z gatunku space opera oparta na trylogii filmów stworzonej przez George’a Lucasa.
Franczyza została zapoczątkowana w 1977 roku premierą filmu Star Wars (któremu później dodano podtytuł: Część IV – Nowa nadzieja[1][2]). Stał się on światowym popkulturowym fenomenem. W kolejnych latach Lucasfilm wyprodukował dwa sequele – Imperium kontratakuje (1980) oraz Powrót Jedi (1983). Wszystkie trzy filmy stanowią oryginalną trylogię Gwiezdnych wojen. W latach 1999–2005 powstała trylogia prequeli – Mroczne widmo (1999), Atak klonów (2002) i Zemsta Sithów (2005).
W 2012 roku firma Walt Disney Company przejęła Lucasfilm za 4,06 mld USD i uzyskała prawa do dystrybucji kolejnych filmów serii[3]. Były dystrybutor 20th Century Fox zachował prawa do fizycznej dystrybucji dwóch pierwszych trylogii, był właścicielem praw do filmu z 1977 roku, a także posiadał prawa do części I, II, III, V i VI do maja 2020 roku[4][5]. Walt Disney Studios jest właścicielem praw do cyfrowej dystrybucji filmów, z wyjątkiem Nowej nadziei[5][6].
W 2015 roku odbyła się premiera filmu Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy, który zapoczątkował nową trylogię sequeli. W kolejnych latach ukazały się następne części: Ostatni Jedi (2017) oraz Skywalker. Odrodzenie (2019). W tym okresie powstały też dwa spin-offy – Łotr 1 (2016) oraz Han Solo (2018).
Gwiezdne wojny osiągnęły komercyjny sukces, zarabiając do końca 2019 roku prawie 10 mld USD[7]. Aktualnie Gwiezdne wojny zajmują 2. miejsce w rankingu najbardziej dochodowych serii filmowych[8].
Seria stworzyła rozległą franczyzę – Star Wars Expanded Universe – rozszerzoną o powieści, komiksy[9], seriale telewizyjne oraz gry komputerowe. W 2015 roku całkowita wartość franczyzy wyniosła 42 mld USD[10][11], co pozwoliło zająć jej 2. miejsce wśród najbardziej dochodowych franczyz.
- ↑ When did Star Wars become known as A New Hope? [online], inafarawaygalaxy.com [dostęp 2017-04-25].
- ↑ ScreenPrism, Why was „Star Wars Episode IV: A New Hope” originally released under another title [online], screenprism.com [dostęp 2017-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-18] (ang.).
- ↑ Mickey + ‘Star Wars’ = Disney completes Lucasfilm acquisition, „EW.com”, 21 grudnia 2012 [dostęp 2017-04-25] (ang.).
- ↑ Tangled Rights Could Tie Up Ultimate ‘Star Wars’ Box Set (Analysis), „The Hollywood Reporter” [dostęp 2017-04-25] (ang.).
- ↑ a b The Walt Disney Company FY 2013 SEC Form 10-K Filing, The Walt Disney Company, 2013, s. 13 [zarchiwizowane z adresu 2015-03-11].
- ↑ ‘Star Wars’ Movie Franchise Headed to Digital HD, „The Hollywood Reporter” [dostęp 2017-04-25] (ang.).
- ↑ Star Wars Franchise Box Office History – The Numbers [online], the-numbers.com [dostęp 2019-02-14].
- ↑ Movie Franchises – Box Office History – The Numbers [online], the-numbers.com [dostęp 2018-04-09].
- ↑ Jędrek Bukowski, Najlepsze komiksy Star Wars. Co warto przeczytać? [online], Najlepsze komiksy, 25 maja 2019 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
- ↑ This is How Much the Entire Star Wars Franchise Is Worth [online], Fortune [dostęp 2017-04-25].
- ↑ The Star Wars Economy is Bigger Than You Think, „Reason.com”, 20 listopada 2015 [dostęp 2017-04-25] (ang.).