HMS Furious (1916)

HMS Furious

Historia
Stocznia	Armstrong Whitworth, Newcastle upon Tyne
Położenie stępki	8 czerwca 1915
Wodowanie	15 lub 18 sierpnia 1916
Royal Navy
Wejście do służby	26 czerwca 1917
Wycofanie ze służby	15 września 1944
Los okrętu	złomowany po 1948
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	22 890 ts (głęboka, 1917) 22 450 ts (standardowa, 1928)
Długość	239,8 m
Szerokość	26,84 m (1917) 32,61 m (1925)
Zanurzenie	7,49 m (1917) 8,31 m (1925)
Napęd
4 zespoły turbin parowych, 90 000 shp
Prędkość	31,5 węzła (projektowana) 30,03 węzła (1925)
Uzbrojenie
1917: 2 działa kal. 457 mm 11 dział kal. 140 mm 2 działa plot. kal. 76 mm 2 wyrzutnie torped kal. 533 mm 1944: 12 dział plot. kal 102 mm 32 działa plot. kal. 40 mm 22 działa plot. kal. 20 mm
Wyposażenie lotnicze
1917: 8 – 10 samolotów 1944: około 30 (nominalnie 36) samolotów
Załoga	1224 (1932)
Multimedia w Wikimedia Commons

HMS Furious – brytyjski lotniskowiec z okresu obu wojen światowych. Zamówiony w czasie I wojny światowej dla Royal Navy jako zmodyfikowany krążownik liniowy typu Courageous(inne języki), miał zostać wykorzystany do wsparcia desantu na niemieckim wybrzeżu Morza Bałtyckiego, według planu forsowanego przez Pierwszego Lorda Morskiego Admiralicji, admirała Johna Fishera.

Zaprojektowany jako „wielki krążownik lekki”, dysponował jedynie symbolicznym pancerzem i był uzbrojony w zaledwie dwa działa kalibru 457 mm. Jeszcze przed ukończeniem budowy został zmodyfikowany i wszedł do służby 26 czerwca 1917 roku jako krążownik-lotniskowiec. W miejsce usuniętej dziobowej wieży artyleryjskiej zamontowano pokład lotniczy. Później w czasie wojny z okrętu usunięto tylną wieżę artylerii głównej i zamontowano drugi pokład lotniczy, na rufie za nadbudówką. Było to rozwiązanie nieudane, ze względu na turbulencje powietrza utrudniające manewr lądowania. Mimo to 19 lipca 1918 roku z pokładu „Furiousa” wystartowały samoloty do pierwszego w historii uderzenia lotnictwa pokładowego na cel lądowy – bazę niemieckich sterowców w Tondern. Po zakończeniu I wojny światowej okręt został na krótko odstawiony do rezerwy, a następnie, na początku lat 20. XX wieku przebudowany na lotniskowiec z ciągłym pokładem lotniczym.

Po przebudowie okręt był intensywnie używany do prób samolotów lotnictwa morskiego, a następnie jako lotniskowiec szkolny, gdy pod koniec lat 30. pojawiły się we flocie pierwsze lotniskowce nowej generacji, takie jak „Ark Royal”. W pierwszych miesiącach II wojny światowej lotniskowiec był wykorzystywany do poszukiwania niemieckich rajderów na północnym Atlantyku oraz do eskortowania konwojów. W czasie kampanii norweskiej w pierwszej połowie 1940 roku jego samoloty zapewniały wsparcie powietrzne dla walczących na lądzie brytyjskich żołnierzy oraz zwalczały niemiecką żeglugę. 11 kwietnia przeprowadziły atak na niemiecki okręt wojenny, uważany przez historyków za pierwszą tego typu akcję lotnictwa pokładowego w historii. Pod koniec walk w Norwegii „Furious” wykonał pierwszą z wielu operacji transportowych samolotów.

Pomiędzy listopadem 1940 a majem 1941 roku odbył kilka rejsów transportowych do Afryki Zachodniej, następnie wziął udział w akcjach przerzutu samolotów na Maltę. Rutynę rejsów transportowych przerwał bezskuteczny rajd na zajęte przez Niemców porty w północnej Skandynawii. Na przełomie lat 1941–1942 przeszedł dużą modernizację w Stanach Zjednoczonych, do linii powrócił w kwietniu 1942 roku. Następnie kontynuował działania transportowe, biorąc między innymi udział w operacji Pedestal. W listopadzie 1942 roku uczestniczył w początkowej fazie operacji Torch – lądowaniu aliantów w Afryce Północnej. W kwietniu, lipcu i sierpniu 1944 roku jego samoloty przeprowadzały ataki na bazujący w północnonorweskim fiordzie niemiecki pancernik „Tirpitz”, we wrześniu minowały wody u wybrzeży Norwegii. Wobec zużycia urządzeń napędowych 15 września 1944 roku został przeniesiony do rezerwy, a w kwietniu następnego roku skreślony z listy floty. Sprzedano go na złom w 1948 roku.