Back Heinrich Himmler Afrikaans Heinrich Himmler AN هاينريش هيملر Arabic هاينريش هيملر ARZ Henrix Himmler Azerbaijani Генрых Гімлер Byelorussian Гайнрых Гімлер BE-X-OLD Хайнрих Химлер Bulgarian হেনরিক হিমলার Bengali/Bangla Heinrich Himmler Breton
 Heinrich Himmler (1942) | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 października 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 maja 1945 |
| Reichsführer-SS | |
| Okres |
od 6 stycznia 1929 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw wewnętrznych Niemiec | |
| Okres |
od 24 sierpnia 1943 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
               [1]
| |
ⓘHeinrich Luitpold Himmler[2] (wym. [ˈhaɪnʁɪç ˈluːɪtˌpɔlt ˈhɪmlɐ]; ur. 7 października 1900 w Monachium, zm. 23 maja 1945 w Lüneburgu[3]) – niemiecki polityk i wojskowy, jeden z głównych przywódców III Rzeszy, zbrodniarz wojenny, Reichsführer-SS, Komisarz Rzeszy do spraw Umacniania Niemieckości, szef kolejno: SS (od 1929), Gestapo (od 1934), niemieckiej policji (od 1936) oraz przewodniczący Rady Ministrów III Rzeszy, ministerstwa spraw wewnętrznych (od 1943)[4]. Nazywany był prawą ręką Hitlera[5].
Członek batalionu rezerwowego podczas I wojny światowej. Studiował agronomię na uniwersytecie, w 1923 wstąpił do partii nazistowskiej, a w 1925 do SS. W 1929 został mianowany Reichsführerem-SS. W ciągu następnych 16 lat rozwinął SS z zaledwie 290-osobowego batalionu w milionową grupę paramilitarną oraz założył i kontrolował nazistowskie obozy koncentracyjne. Znany był z dobrych umiejętności organizacyjnych i dobierania wysoko kompetentnych podwładnych, takich jak Reinhard Heydrich. Od 1943 był zarówno szefem niemieckiej policji, jak i ministrem spraw wewnętrznych, nadzorując wszystkie wewnętrzne i zewnętrzne siły policyjne i bezpieczeństwa, w tym Gestapo.
Utworzył Einsatzgruppen i zbudował obozy zagłady. Jako nadzorca nazistowskich programów ludobójczych był odpowiedzialny za eksterminację Żydów w Europie[4]. Działając jako jeden z głównych współpracowników Adolfa Hitlera stał się jednym z największych zbrodniarzy w historii[6]. Jako zwierzchnik SS dysponował zasobami taniej siły roboczej (więźniów obozów koncentracyjnych i gett), wspierając nazistowskie plany podboju i podporządkowania szeregu państw europejskich[4].
Pod koniec II wojny światowej próbował się ukrywać, ale został zatrzymany, a następnie aresztowany przez siły brytyjskie. Przebywając w areszcie brytyjskim, 23 maja 1945 popełnił samobójstwo w wyniku zażycia trucizny, cyjanku potasu[potrzebny przypis].
- ↑ Antique Photos – Decorations of Heinrich Himmler [online], com/en/helpful-info/581-decorations-of-heinrich-himmler.html [dostęp 2021-05-13] (ang.).
- ↑ Adrian Weale SS Historia pisana na nowo, wyd. polskie 2012 r., s. 40–41.
- ↑ Jan Palmowski: Słownik najnowszej historii świata 1900-2007, wydanie polskie 2008, tom 2., s. 153–154.
- ↑ a b c Film dokumentalny Heinrich Himmler. Anatomy of a mass muderer, SPIEGEL TV GmbH, 2008.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiePrawa ręka HitleraBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Laurence Rees: Hitler i Stalin. Wojna stulecia, wyd. 2010, s. 212.