Historia kontrafaktyczna (historia wirtualna) – kierunek w naukach historycznych wykorzystujący hipotetyczne założenie, że pewne kluczowe zdarzenia historyczne nie miały miejsca lub zakończyły się inaczej niż w rzeczywistości. Szukając metodami naukowymi odpowiedzi na pytanie "Co by było gdyby...?" historia kontrafaktyczna jest instrumentem umożliwiającym lepsze zrozumienie i poznanie złożonych procesów historycznych.
Historii kontrafaktycznej nie należy mylić z rewizjonizmem ani z tzw. historią alternatywną, która jest gatunkiem literackim lub filmowym, zaliczanym do fantastyki.