Hormeza radiacyjna – postulowany korzystny wpływ małych dawek promieniowania jonizującego na żywe organizmy, polegający m.in. na zmniejszeniu prawdopodobieństwa zachorowania na nowotwory złośliwe i inne choroby o podłożu genetycznym oraz stymulacji wzrostu oraz procesów naprawczych w komórkach[1][2][3].
Poprawność modelu hormezy radiacyjnej została wykazana w wielu doświadczeniach, także na badaniach populacji ludzkiej zamieszkałej w rejonach o podwyższonym tle naturalnym (na Białorusi i Ukrainie), narażonej na opad radioaktywny po katastrofie czarnobylskiej[4], jednak przyjmuje się, iż dowody te są niewystarczające do uznania tej hipotezy za poprawną, ze względu na obiektywne trudności mierzenia biologicznych efektów powodowanych przez małe dawki promieniowania jonizującego, zwłaszcza w otwartym niekontrolowanym środowisku[5][6].
Wyróżniane są następujące mechanizmy wchodzące w skład hormezy radiacyjnej:
- pobudzenie podziałów komórkowych,
- autofagia,
- odpowiedź radioadaptacyjna.
- ↑ Andrzej Strupczewski: Oddziaływanie małych dawek promieniowania na zdrowie człowieka, „Biuletyn Miesięczny PSE”, czerwiec–lipiec 2005, s. 12–27.
- ↑ Ludwik Dobrzyński: Biologiczne skutki promieniowania jonizującego, „Postępy Techniki Jądrowej” 44.3, 2001, s. 14–29.
- ↑ Zygmunt Zdrojewicz i inni: Wpływ promieniowania jonizującego na organizm człowieka. „Family Medicine & Primary Care Review”, 2, 2016, s. 174–179.
- ↑ Ludwik Dobrzyński: Hormeza zjawisko powszechne i powszechnie nieznane, „Postępy Techniki Jądrowej”, 49, 2006, s. 9–15.
- ↑ T.A. Przylibski: Radon a hormeza radiacyjna, czyli od radiofilii do radiofobii – sto lat karuzeli poglądów, Materiały konferencyjne II Ogólnopolskiej Konferencji „Radon w Środowisku”, Kraków 2005, s. 38, 39.
- ↑ A. Wójcik, I. Szumiel, J. Liniecki:Hormeza czy to zjawisko powszechne i powszechnie nieznane. „Postępy Techniki Jądrowej” 2 (2006): 34-39.