Back معاهدة الصواريخ النووية متوسطة المدى Arabic Дагавор аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасці Byelorussian Дамова аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасьці BE-X-OLD Договор за ликвидиране на ракетите със среден обсег на действие Bulgarian Tractat sobre forces nuclears de mitjà abast Catalan Smlouva o likvidaci raket středního a krátkého doletu Czech INF-traktaten Danish INF-Vertrag German Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μεσαίας Εμβέλειας Greek Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty English
| Treaty Between the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics on the Elimination of Their Intermediate-Range and Shorter-Range Missiles | |
| Inne określenia |
INF Treaty |
|---|---|
| Przedmiot regulacji |
całkowita likwidacja amerykańskich i radzieckich rakietowych pocisków balistycznych krótkiego, średniego oraz pośredniego zasięgu, a także zakaz ich produkcji, przechowywania i używania |
| Podpisanie |
8 grudnia 1987 |
| Wejście w życie |
1 czerwca 1988 |
| Liczba sygnatariuszy | |
| Język oryginału | |
| Wygaśnięcie |
2 sierpnia 2019 |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty[1][2], w skr. INF Treaty[1][2]; ofic. Treaty Between the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics on the Elimination of Their Intermediate-Range and Shorter-Range Missiles[3] (pol. „Traktat o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych krótkiego i średniego zasięgu”[4], „Traktat INF”[4]) – umowa międzynarodowa zawarta 8 grudnia 1987 roku w Waszyngtonie pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim, dotycząca całkowitej likwidacji uzbrojenia w postaci rakietowych pocisków balistycznych krótkiego (ang. SRBM), średniego (ang. MRBM) oraz pośredniego (ang. IRBM) zasięgu obu traktatowych stron, a także zakazu jego produkcji, przechowywania i używania[1][5]. Podpisana przez prezydenta USA Ronalda Reagana i przywódcę ZSRR, Sekretarza Generalnego KC KPZR Michaiła Gorbaczowa została ratyfikowana przez Senat Stanów Zjednoczonych 28 maja 1988 roku, z kolei jej wejście w życie miało miejsce 1 czerwca tego roku[3].
Bezpośrednim powodem przystąpienia przez Związek Radziecki do rozmów nad zakazem pocisków balistycznych średniego i pośredniego zasięgu, było rozpoczęcie w 1984 roku rozmieszczania w Europie pocisków balistycznych średniego zasięgu Pershing II o zwiększonym zasięgu i doskonałej jak na owe czasy celności z dokładnością CEP 50 m. Osiągnięte w wyniku rozmów porozumienie zakładało zlikwidowanie odpalanych z lądu termojądrowych i konwencjonalnych pocisków balistycznych i pocisków manewrujących o zasięgu od 500 do 5500 km.
Traktat INF zawierał niezwykle obszerne i nachalne ustalenia dotyczące inspekcji weryfikacyjnych oraz monitoringu obu będących jego sygnatariuszami stron. Był przy tym pierwszym i jedynym tego rodzaju traktatem, który faktycznie eliminował całą klasę broni jądrowej[6]. Eliminując głównie pociski rakietowe stacjonujące w Europie, układ znacznie zmniejszył ryzyko wybuchu wojny nuklearnej na Starym Kontynencie i utorował drogę do negocjacji w sprawie taktycznej broni nuklearnej oraz chemicznej, a także negocjacji w sprawie sił konwencjonalnych w Europie[6]. W ramach wykonywania jego postanowień do 1 czerwca 1991 roku zniszczono w sumie 2692 pociski rakietowe, 889 pocisków średniego zasięgu i 957 pocisków krótkiego zasięgu po stronie radzieckiej oraz 677 pocisków średniego zasięgu i 169 pocisków krótkiego zasięgu po stronie amerykańskiej[5][6]. Traktat jest powszechnie uznawany za jedno z głównych porozumień kończących zimną wojnę[7].
Traktat utracił ważność 2 sierpnia 2019 roku za sprawą wycofania się z niego Stanów Zjednoczonych[4][8].
- ↑ a b c Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty (INF Treaty), 1987. 2001-2009.state.gov. [dostęp 2022-09-01]. (ang.).
- ↑ a b Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-02] (ang.).
- ↑ a b Treaty Between The United States Of America And The Union Of Soviet Socialist Republics On The Elimination Of Their Intermediate-Range And Shorter-Range Missiles (INF Treaty). [w:] Treaties and Agreements [on-line]. state.gov. [dostęp 2022-09-02]. (ang.).
- ↑ a b c Artur Kacprzyk: Koniec traktatu INF. pism.pl, 2019-08-05. [dostęp 2022-09-02]. (pol.).
- ↑ a b The Intermediate-Range Nuclear Forces (INF) Treaty at a Glance. armscontrol.org, 2019-08. [dostęp 2022-09-02]. (ang.).
- ↑ a b c The INF Treaty and the Washington Summit: 20 Years Later. nsarchive2.gwu.edu, 2007-12-10. [dostęp 2022-09-05]. (ang.).
- ↑ Andrzej Hładij: Traktat INF wkrótce reliktem Zimnej Wojny?. [w:] Siły Zbrojne [on-line]. defence24.pl, 2014-08-08. [dostęp 2022-09-02]. (pol.).
- ↑ https://milmag.pl/koniec-traktatu-inf-powrot-rakiet-posredniego-zasiegu/.