Itaipu

Ten artykuł od 2013-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zapora Itaipu

Państwo	Paragwaj
	Brazylia
Rzeka	Parana
Typ zapory	betonowa
Funkcja	energetyczna rekreacyjna
Położenie na mapie Brazylii Zapora Itaipu
Położenie na mapie Parana Zapora Itaipu
25°24′30,42″S 54°35′21,13″W/-25,408450 -54,589203
Strona internetowa

Itaipu (port. Hidroelétrica de Itaipú) – zapora wodna na rzece Parana w Ameryce Południowej, będąca drugą co do wielkości elektrownią wodną na świecie (po Zaporze Trzech Przełomów w Chinach). Została zbudowana w latach 1975–1984.

Zapora jest wspólnym przedsięwzięciem Brazylii i Paragwaju. Jest położona na granicznym odcinku rzeki, w miejscu wodospadu Guairá i w pobliżu wodospadów Iguaçu. Najbliższym miastem, w którym jest lotnisko dla turystów jest położone 20 km na południe Foz do Iguaçu. Nazwa Itaipu pochodzi od słowa Tupi w języku Indian Guarani i oznacza „śpiew kamieni”^{[potrzebny przypis]}.

13 października 1982 roku zamknięto zaporę i wody rzeki zaczęły spiętrzać się za betonową przegrodą. Po 14 dniach poziom podniósł się o 100 m. Następnie otworzono przelew spływowy o szerokości 390 m, który w ciągu 1 sekundy przepuszcza 60 tys. m³ wody. W elektrowni zainstalowano 20 generatorów po 700 MW (moc elektrowni wynosi 14 GW)^{[potrzebny przypis]}. Rocznie produkuje do 95 TWh (terawatogodzin), co pokrywa zapotrzebowanie na prąd Paragwaju w 95% i ok. 20% zapotrzebowania Brazylii. Paragwaj zużywa 5–8% produkowanej przez Itaipu energii, a nadwyżki sprzedaje Brazylii po stałej cenie 3 $/MWh. Brazylia sprzedaje kupioną od Paragwaju energię po cenie rynkowej (ok. 150 $/MWh w 2012 r.). Kontrakt w tej formie został podpisany w 1973 roku na 50 lat, a jego autorem ze strony paragwajskiej był dyktator Alfredo Stroessner^[1].

21 stycznia 2001 o godz. 01:00 w nocy doszło do awarii – bez ostrzeżenia zatrzymało się 13 z 18 turbin elektrowni na zaporze Itaipu, w wyniku czego zakład przestał wytwarzać prąd. Przyczyną awarii była zerwana linia wysokiego napięcia. Instalacja przesyłowa nie podołała obciążeniu i instalacje zabezpieczające wyłączyły generatory prądu. Po tej awarii zainwestowano 12 mld USD w udoskonalenie linii przesyłowych. 11 listopada 2009 doszło do podobnej awarii jak w 2001, przyczyną było również przeciążenie sieci przesyłowej^{[potrzebny przypis]}. Konsekwencją powstania kompleksu Itaipu stało się wysiedlenie z miejsca dotychczasowego zamieszkania około 59 tysięcy osób (10 tysięcy rodzin)^[2].