Back Jelita coat of arms English Jelita Lithuanian Jelita Dutch Елита (герб) Russian Єліта (герб) Ukrainian
 Herb Jelita | |
| Typ herbu | |
|---|---|
| Zawołanie |
Jelita, Nagody |
| Alternatywne nazwy |
Gyelyta, Hastae, Jelito, Jelitowczyk, Koschlya Rogy, Koźlarogi, Koźle Rogi, Nagody, Tres Hastae[1][2][3][4][2] |
| Pierwsza wzmianka |
1316 (pieczęć), |
Jelita – polski herb szlachecki, noszący zawołania Jelita i Nagody[5]. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480[1]. Jelita jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku[6].
Herb występował głównie w ziemi brzeskiej, krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, poznańskiej i na Mazowszu[7]. Spośród najbardziej znanych rodów pieczętujących się herbem Jelita, należy wymienić Zamoyskich[8] i Czeczelów[9].
Jelity używał też Ignacy Jan Paderewski[10].
- ↑ a b Długosz 1885 ↓, s. 15–27.
- ↑ a b Aleksandra Cieślikowa, Kazimierz Rymut, Maria Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 6, Nazwy heraldyczne, oprac. Maria Bobowska-Kowalska, Kraków: Instytut Języka Polskiego, 1995, s. 20, ISBN 83-85579-73-7 [dostęp 2021-06-17].
- ↑ Juliusz Karol Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich, Cz. II, Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1906, s. 123 [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Jerzy Topolski, Świadomość historyczna Polaków: problemy i metody badawcze, Wyd. Łódzkie, 1981, s. 230, ISBN 978-83-218-0125-4 [dostęp 2021-07-09] (pol.).
- ↑ Alfred Znamierowski, Herbarz rodowy, Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 112, ISBN 83-7391-166-9.
- ↑ Władysław Semkowicz (red.), Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie., t. IX, Kraków: Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie, 1930, s. 253.
- ↑ Nazwy oboczne, zawołania i występowanie za: Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 112. ISBN 83-7391-166-9.
- ↑ Kasper Niesiecki, Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan Nepomucen Bobrowicz, t. X, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1845, s. 58–74 [dostęp 2021-05-22].
- ↑ Kasper Niesiecki, Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan Nepomucen Bobrowicz, t. III, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 240–243 [dostęp 2021-05-22].
- ↑ Marian Marek Drozdowski, Ignacy Jan Paderewski: pianista, kompozytor, mąż stanu, Wyd. DiG, 2001, s. 12, ISBN 978-83-7181-235-4 [dostęp 2021-07-09] (pol.).