Junona

Junona

bogini niebios, patronka kobiet i rodziny
Juno Regina (posąg z Muzeum Luwru)
Występowanie	mitologia rzymska
Przydomek	Regina, Lucina, Moneta, Sospita, Lanuvina
Teren kultu	starożytny Rzym
Odpowiednik	Hera (grecki)
Rodzina
Ojciec	Saturn
Matka	Ops
Mąż	Jowisz
Rodzeństwo	Westa, Ceres, Jowisz, Neptun
Multimedia w Wikimedia Commons

Junona (łac. Iuno) – w mitologii rzymskiej bogini niebios, małżonka Jowisza, opiekunka kobiet, małżeństwa i rodziny. Jej greckim odpowiednikiem była Hera.

Córka Saturna i Ops^[1], obok Jowisza i Minerwy była jedną z postaci rzymskiej triady naczelnych bóstw czczonych na Kapitolu. Jej sławne starożytne sanktuarium znajdowało się w Lanuwium (stąd przydomek Lanuvina). Jej liczne funkcje charakteryzowały inne przydomki^[2]:

• Juno Regina – jako małżonki Jowisza
• Juno Sospita – jako opiekunki miasta
• Juno Moneta – jako doradczyni i przestrzegającej
• Juno Februata – jako patronki czystości i płodności
• Juno Virginalis – jako opiekunki dziewic
• Juno Pronuba – jako patronki zaślubin
• Juno Lucina – jako opiekunki narodzin i rodzących kobiet
• Juno Matronalis – jako patronki kobiet zamężnych (matron)
• Juno Iuga – jako opiekunki więzi małżeńskich

Nierzadko wyobrażano ją z bronią (włócznią), w okryciu z koziej skóry, typowym dla żołnierzy podczas wojennej kampanii^[3]. Do przypisanych jej stworzeń należał m.in. paw i gęsi. Inne atrybuty miała podobne jak grecka Hera (berło, diadem). U Rzymian był jej poświęcony pierwszy dzień miesiąca (kalendy) i miesiąc czerwiec (Iunius). Uroczystym świętem były obchodzone 1 marca Matronalia (feriae Matronales)^[1].

Mianem iuno określano też półboską, śmiertelną istotę opiekującą się kobietą i towarzyszącą jej od narodzin do śmierci. Uważano, że każda z kobiet miała swoją indywidualną iuno, której męskim odpowiednikiem był geniusz. Miały je również boginie, np. Virtus^[4].