Kerststol

Kerststol lub Christstollen – strucla bożonarodzeniowa; rodzaj luksusowego, słodkiego chleba spożywanego tradycyjnie podczas świąt Bożego Narodzenia, głównie w Holandii i Niemczech^[1]. Kerststol zawiera dużą ilość rodzynek oraz migdałowe nadzienie^[2]. Ciasto posypuje się cukrem pudrem^[2].

Nadzienie z migdałów, nazywane amandelspijs, to utarte z cukrem zmielone migdały bez skórki, doprawione do smaku sokiem z cytryny^[2].

W masowej produkcji fabrycznej często stosuje się tani surogat o nazwie banketbakkersspijs lub krótko banketspijs, w którym prawdziwe migdały zastępuje się zmielonymi nasionami roślin strączkowych zmieszanymi z olejami roślinnymi^[3]. Najczęściej do tego celu używane są nasiona białej fasoli oraz pestki moreli^[3]. Istnieje prosty test z jodem, który pozwala na szybkie odróżnienie nadzienia z prawdziwych migdałów od surogatu^[4]. Test został spopularyzowany w Holandii przez dziennikarza kulinarnego Johannesa van Dama^[5].

W języku staroniderlandzkim wyraz stol oznaczał stut, czyli podpórkę, bowiem przy pieczeniu kerststol używa się czasami formy podpierającej chleb w piecu^[6].

Ponad 650 lat temu uczestnicy wypraw krzyżowych na Bliski Wschód w drodze powrotnej do Europy zabrali ze sobą nieznane wówczas owoce, przyprawy i orzechy, które potem zaczęto dodawać do ciasta przeznaczonego do wypieku kerststol^[6].

W skład ciasta wchodzą: mąka pszenna, jajko, masło, mleko, brązowy cukier, suszone drożdże, rum, sól, cukier puder kilka rodzajów rodzynek, kandyzowana skórka gorzkiej pomarańczy, scukrzona skórka cytryny, kandyzowane czereśnie^[2].

Nadzienie przygotowuje się z białych migdałów, cukru i jajka^[2].