Komes

Komes (łac. comes, lm.: comites) – w okresie Cesarstwa Rzymskiego było określeniem dla klienta będącego towarzyszem swojego patrona, później tytuł doradcy cesarza, kierownika działu cesarskiej administracji centralnej lub dostojnika skupiającego władzę administracyjną i wojskową rzymskiej prowincji, a od III w. tytuł cesarskich wyższych urzędników dworskich lub państwowych. W średniowiecznym państwie frankijskim tak tytułowano urzędników dworskich oraz naczelników okręgów miejskich z ludnością romańską, później także reprezentantów władcy w danym regionie, a na terenach zamieszkałych przez ludność germańską jego odpowiednikiem był hrabia (grafio). Ze słowa comes wywodzą się angielskie i romańskie tytuły hrabiowskie i nazwa hrabstwo, a na Węgrzech nazwa okręgu administracyjnego – komitat. Na ziemiach wczesnośredniowiecznej Polski był to odpowiednik żupana, tytuł dygnitarzy królewskich – rządców okręgów grodowych lub prowincji w XI i XII w., a później tytuł wyższych urzędników lub pełniących ważne funkcje z królewskiego rozkazu w XIII i XIV w.^[1].