Krezol

Krezol
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	metylofenol
	Inne nazwy i oznaczenia
	hydroksytoluen, hydroksymetylobenzen
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C7H8O
Masa molowa	108,14 g/mol
Wygląd	nieoczyszczony ma barwę żółtą, natomiast czysty jest bezbarwny; ma dość intensywny i nieprzyjemny ostry zapach.
	Identyfikacja
Numer CAS	95-48-7 (o-krezol); 108-39-4 (m-krezol); 106-44-5 (p-krezol); 1319-77-3 (mieszanina izomerów)
PubChem	335 (o-krezol); 342 (m-krezol); 2879 (p-krezol)
DrugBank	DB11143
SMILES
	o-krezol: Oc1c(C)cccc1; m-krezol: Oc1cc(C)ccc1; p-krezol: Oc1ccc(C)cc1
Właściwości
	Gęstość
	1,135 g/cm³ (o-krezol); ciało stałe; 1,0302 g/cm³ (m-krezol); ciecz; 1,154 g/cm³ (p-krezol); ciało stałe; 0,384 g/cm³ (424,4 °C, 5,01 MPa, o-krezol); krytyczny; 0,346 g/cm³ (432,6 °C, 4,56 MPa, m-krezol); krytyczny; 0,391 g/cm³ (431,4 °C, 5,15 MPa, p-krezol); krytyczny
	Rozpuszczalność w wodzie
	26 mg/g (o-krezol); 23 mg/g (m-krezol); 19 mg/g (p-krezol); 48 mg/g (100 °C, o-krezol); 53 mg/g (100 °C, m-krezol); 48 mg/g (100 °C, p-krezol); 340 mg/g (rozp. krytyczna, 164,8 °C, o-krezol); 360 mg/g (rozp. krytyczna, 148,6 °C, m-krezol); 340 mg/g (rozp. krytyczna, 143,7 °C, p-krezol)
	w innych rozpuszczalnikach
	fenol, alkohole alifatyczne, etery, chloroform, gliceryna
Temperatura topnienia	30,99 °C (o-krezol); 12,22 °C (m-krezol); 34,69 °C (p-krezol)
Temperatura wrzenia	191,00 °C (o-krezol); 202,23 °C (m-krezol); 201,94 °C (p-krezol)
Punkt krytyczny	424,4 °C (o-krezol); 432,6 °C (m-krezol); 431,4 °C (p-krezol); 5,01 MPa (o-krezol); 4,56 MPa (m-krezol); 5,15 MPa (p-krezol)
Kwasowość (pKa)	10,26 (o-krezol); 10,09 (m-krezol); 10,26 (p-krezol)
Lepkość	3,06 mPa·s (o-krezol; 50 °C); 4,17 mPa·s (m-krezol; 50 °C); 4,48 mPa·s (p-krezol; 50 °C)
Napięcie powierzchniowe	34,4 mN/m (o-krezol; 50 °C); 33,4 mN/m (m-krezol; 50 °C); 34,0 mN/m (p-krezol; 50 °C)
Budowa
Moment dipolowy	1,35 D (o-krezol); 1,61 D (m-krezol); 1,58 D lub 1,73 D (p-krezol)
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H301, H311, H314
Zwroty P	P280, P301+P310, P305+P351+P338, P310
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła Rozporządzenia CLP, zał. VI
	Toksyczny; (T)
Zwroty R	R24/25
Zwroty S	(S1/2), S36/37/39, S45
Temperatura zapłonu	81 °C (o-krezol); 86 °C (m-krezol); 86 °C (p-krezol)
Temperatura samozapłonu	555 °C
Numer RTECS	o-krezol: GO6300000; m-krezol: GO6125000; p-krezol: GO6475000
	Podobne związki
Podobne związki	fenol, anizol
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krezol, CH
3C
6H
4OH – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, hydroksylowa pochodna toluenu lub metylowa pochodna fenolu. Występuje w postaci 3 izomerów strukturalnych: 2-metylofenol (o-krezol), 3-metylofenol (m-krezol) i 4-metylofenol (p-krezol). Mają one podobne własności chemiczne, ale różnią się nieco temperaturą topnienia i wrzenia. Mieszanina izomerów określana jest jako krezol surowy bądź trikrezol. Otrzymywany jest przez destylację smoły pogazowej^[9] lub ropy naftowej.

Jest obecny w dymie tytoniowym.

Ma działanie bakterio- i grzybobójcze, a także, podobnie jak naftalina, własności insektobójcze. Czasami stosuje się go razem z naftaliną do środków na mole, znacznie częściej jest jednak stosowany jako dodatek do płynów odkażających i środków czystości. Preparatem takim jest np. lizol (50% roztwór krezolu surowego w mydle potasowym).

Krezol handlowo jest dostępny jako trikrezol i jako czyste izomery orto, meta, para.

Nazwa krezol pochodzi od tradycyjnego jego źródła – kreozotu.

Krezole są półproduktami do syntezy tworzyw sztucznych (żywice nowolakowe, modyfikatory żywic fenolowo– formaldehydowych) i dodatków do nich, herbicydów, insektycydów, rozpuszczalników, środków dezynfekcyjnych i zapachowych, materiałów wybuchowych. Otrzymywane z nich produkty są także wykorzystywane w przemyśle lakierniczym i tekstylnym^[3].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Ullmann's_wyd7
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Tutor
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Ullmann's
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Mahapatra
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie GHS
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-o
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-m
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-p
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie PSC
BŁĄD PRZYPISÓW

[Ullmann's_wyd7-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Ullmann's_wyd7
BŁĄD PRZYPISÓW

[Tutor-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Tutor
BŁĄD PRZYPISÓW

[Ullmann's-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Ullmann's
BŁĄD PRZYPISÓW

[Mahapatra-4] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Mahapatra
BŁĄD PRZYPISÓW

[GHS-5] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie GHS
BŁĄD PRZYPISÓW

[SA-o-6] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-o
BŁĄD PRZYPISÓW

[SA-m-7] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-m
BŁĄD PRZYPISÓW

[SA-p-8] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA-p
BŁĄD PRZYPISÓW

[PSC-9] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie PSC
BŁĄD PRZYPISÓW

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Krezol

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia