Back Эйлер, Леонард ADY Leonhard Euler Afrikaans Leonhard Euler ALS ሌዮናርድ ኦይለር Amharic Leonhard Euler AN ليونهارت أويلر Arabic أويلر ARY ليونارد يولر ARZ লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ Assamese Leonhard Euler AST
 Leonard Euler | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| |
Leonhard Euler (wym. niem. MAF: [ˈleːɔnhaʁt ˈɔɪ̯lɐ], ⓘposłuchaj; ur. 15 kwietnia 1707 w Bazylei, zm. 18 września 1783 w Petersburgu[1]) – szwajcarski matematyk i fizyk; był pionierem w wielu obszarach obu tych nauk. Większą część życia spędził w Rosji i Prusach. Jest uważany za jednego z najbardziej płodnych matematyków w historii[2][3].
Dokonał licznych odkryć w tak różnych gałęziach matematyki jak rachunek różniczkowy i całkowy oraz teoria grafów. Wniósł duży wkład w rozwój terminologii i notacji matematycznej, szczególnie trwały w dziedzinie analizy matematycznej. Jako pierwszy w historii użył na przykład pojęcia i oznaczenia funkcji[4]. Jako pierwszy opisał rozwinięcie funkcji eksponencjalnej oraz funkcji trygonometrycznych (sin i cos) w szereg potęgowy[5]. Opublikował wiele ważnych prac z zakresu mechaniki, optyki i astronomii.
Euler jest uważany za czołowego matematyka XVIII wieku i jednego z najwybitniejszych w całej historii. Oto przypisywane Laplace’owi zdanie wyrażające wpływ Eulera na matematykę:
Czytajcie Eulera, czytajcie go – jest mistrzem nas wszystkich[6].
Uczony ten należy do grona najbardziej twórczych – jego dzieła zapełniłyby ponad 80 woluminów[1] kwarto[7] (czwarta część arkusza drukarskiego).
Podobizna Eulera widnieje na szwajcarskim banknocie[8] 10-frankowym szóstej serii; uczonego uwieczniono też na wielu szwajcarskich, niemieckich i rosyjskich (radzieckich) znaczkach pocztowych. Na jego cześć jedna z asteroid zyskała miano „(2002) Euler”.
- ↑ a b Jahnke 2003 ↓, s. 106.
- ↑ Stewart, J. et al. „Algebra and Trigonometry”, Wadsworth Group, 2001. p.165.
- ↑ Euler Leonhard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29].
- ↑ William Dunham: Euler: The Master of Us All. The Mathematical Association of America, 1999, s. 17.
- ↑ Jahnke 2003 ↓, s. 115-116.
- ↑ William Dunham: Euler: The Master of Us All. The Mathematical Association of America, 1999, s. xiii. Cytat: Lisez Euler, lisez Euler, c’est notre maître à tous..
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwievolumesBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Swiss National Bank Website.