Back Lier Afrikaans كنارة (آلة موسيقية) Arabic ܟܢܪܐ ARC Lira Azerbaijani لیر AZB Лира (музикален инструмент) Bulgarian Lira (muzički instrument) BS Lira (instrument musical) Catalan Lyra Czech Lyra (offeryn) Welsh
| |
| Klasyfikacja naukowa | |
| 321.21 | |
| Klasyfikacja popularna | |
| chordofon szarpany | |
| Podobne instrumenty | |
Lira – instrument muzyczny strunowy z grupy chordofonów. Składa się z korpusu rezonansowego o kształcie płaskiego pudełka lub miski, i umocowanych w nim dwóch ramion połączonych w górnej części jarzmem (poprzeczką, poziomą belką). Struny (najczęściej 4 lub 7[1]) rozciągnięte są między korpusem (czasami wyposażonym w strunociąg) a poprzeczką[2][3][4]. Zazwyczaj szarpane są palcami lub plektronem[2][3], rzadziej pocierane smyczkiem[5].
Lira znana była od czasów starożytnych w Azji i w Afryce[3]. W starożytnej Grecji służyła głównie do akompaniamentu przy śpiewie i deklamacji[2]; amatorska, ze skorupy żółwia, rogów antylopy i strun z włókna roślinnego nazywała się barbiton, profesjonalna – kitara. W muzyce europejskiej stosowana była przejściowo w średniowieczu; nazywano ją chrotta[3], a w Walii crwth[6].
Wyróżnia się dwa główne typy liry:
- skrzynkowa – z korpusem w kształcie skrzynki (szuflady) i drewnianą, trwale zamocowaną płytą wierzchnią[4]; w niektórych konstrukcjach (kitara) wydrążone wewnątrz ramiona były naturalnym przedłużeniem korpusu[5],
- miskowa – z korpusem w formie płytkiego, miskowatego naczynia (pierwotne wykonywane były ze skorupy żółwia[2]) przykrytego napiętą skórą, która spełnia funkcję płyty rezonansowej[4], zazwyczaj smyczkowe[5].
- ↑ Sachs 2005 ↓, s. 119.
- ↑ a b c d Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiepwnBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d Baculewski et al. 2006 ↓, s. 496.
- ↑ a b c Sachs 2005 ↓, s. 446.
- ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiebritannicaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Sachs 2005 ↓, s. 255.