Lublin

Ten artykuł dotyczy miasta wojewódzkiego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Nie mylić z: Lubinem.

Lublin

miasto na prawach powiatu
Śródmieście, kamienice w Rynku, Wzgórze Zamkowe, Stare Miasto, kamienica Klonowica, plac Po Farze.
Herb Flaga
Dewiza: Fidelitatem et Constantiam (Wierność i Stałość)
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Aglomeracja	lubelska
Data założenia	VI wiek[1]
Prawa miejskie	15 sierpnia 1317
Prezydent	Krzysztof Żuk
Powierzchnia	147,46[2] km²
Wysokość	163–238 m n.p.m.
Populacja (30.06.2024) • liczba ludności • gęstość	328 868[3] 2230 os./km²
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	20-001 do 20-999
Tablice rejestracyjne	LU
Położenie na mapie Polski Lublin
Położenie na mapie województwa lubelskiego Lublin
51°15′N 22°34′E/51,250000 22,566667
TERC (TERYT)	0663011
SIMC	0954700
Hasło promocyjne: Lublin – miasto inspiracji
Urząd miejski plac Łokietka 1 20-109 Lublin
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Lublin^ⓘLublin (łac. Lublinum, jid. לובלין) – miasto na prawach powiatu we wschodniej Polsce, stolica województwa i powiatu lubelskiego, centralny ośrodek aglomeracji lubelskiej i Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego. Ósme co do wielkości populacji miasto w Polsce, drugie w Małopolsce, o populacji wynoszącej 328 868 mieszkańców (stan na 30 czerwca 2024)^[3].

Położone na Wyżynie Lubelskiej nad Bystrzycą, na dwóch odmiennych obszarach. Część zachodnia ma urozmaiconą rzeźbę terenu. Występują tam liczne wąwozy, doliny i wzgórza. Część wschodnia jest płaska. Lublin jest ulokowany ok. 170 km od Warszawy, nieopodal granicy krain historycznych: Małopolski i Rusi Czerwonej i ok. 100 km od przejścia granicznego z Ukrainą.

Osada handlowa, położona na szlaku prowadzącym z okolic Morza Czarnego, istniała w tym miejscu od VI w. Od X do XV w. Lublin należał do jednostki administracyjnej, której centrum był Sandomierz. W I Rzeczypospolitej był ważnym ośrodkiem administracyjnym, handlowym i kulturalnym. Od połowy XVII w. i w XVIII w. miasto podupadło i zubożało. W wyniku III rozbioru znalazło się w zaborze austriackim, następnie kolejno: w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim. W 3. ćwierci XIX w. Lublin, włączony Koleją Nadwiślańską do rosyjskiej sieci kolejowej, szybko rozrósł się i nabrał charakteru przemysłowego. Zmienił się także jego kształt urbanistyczny. W pierwszej i drugiej wojnie światowej padł ofiarą gospodarki rabunkowej i Holokaustu. W okresie PRL nastąpił gwałtowny rozwój Lublina. W tym czasie ludność wzrosła ponad trzykrotnie. Umocnił się akademicki charakter miasta. Zbudowano szereg zakładów przemysłowych, wzniesiono nowe dzielnice mieszkaniowe.

Od 2004 przeprowadzane są liczne inwestycje z funduszy Unii Europejskiej. Miasto rozwija się jako ośrodek nauki, kultury, turystyki, sportu i rekreacji, a także usług i przemysłu. Umacnia się jako węzeł transportowy: posiada ekspresową obwodnicę w ciągu Via Carpathia oraz port lotniczy. Lublin jest członkiem Unii Metropolii Polskich, siedzibą instytucji samorządowych i państwowych, konsulatów, brygady litewsko-polsko-ukraińskiej, archidiecezji i metropolii Kościoła katolickiego oraz diecezji Kościoła prawosławnego.