Back Бетховен, Лиудвиг ван Abkhazian Ludwig van Beethoven Afrikaans Ludwig van Beethoven ALS ሉድቪግ ቫን ቤትሆቨን Amharic Ludwig van Beethoven AN Hloðwig van Beethoven ANG Bitovin ANN لودفيج فان بيتهوفن Arabic ܠܘܕܒܝܓ ܒܐܢ ܒܝܛܗܘܒܢ ARC بيتهوڤن ARY
 Ludwig van Beethoven w 1820 (obraz Josepha Karla Stielera) | |
| Data i miejsce urodzenia |
15–17 grudnia 1770 |
|---|---|
| Pochodzenie |
niemieckie, częściowo flamandzkie |
| Data i miejsce śmierci |
26 marca 1827 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| |
| Strona internetowa | |
Ludwig van Beethoven, wymowa niemiecka: luːtvɪç fan ˈbeːthoːfn (ur. 15–17 grudnia(zob. niżej) 1770 w Bonn, zm. 26 marca 1827 w Wiedniu) – niemiecki kompozytor i pianista, ostatni z tzw. klasyków wiedeńskich[1], a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce, uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów[1].
Urodzony w Bonn, na terenie dzisiejszych Niemiec, już w młodości przeniósł się do Wiednia, gdzie rychło uzyskał reputację pianisty wirtuoza, a następnie wybitnego kompozytora[2]. Mimo że około 25. roku życia zaczął tracić słuch, okazał wielką siłę ducha[3] i nie zaprzestał tworzenia (do czasu również wykonywania) swoich dzieł, nawet w okresie całkowitej głuchoty[3].
W historii muzyki stanowi centralną postać pogranicza klasycyzmu i romantyzmu[4]. Jego twórczość wytyczyła kierunek rozwoju muzyki na cały XIX wiek[1][3]. Światową popularność Beethoven zawdzięcza przede wszystkim swym dziewięciu symfoniom, choć równie przełomowe było znaczenie jego sonat i wariacji[3] fortepianowych oraz muzyki kameralnej, przede wszystkim kwartetów smyczkowych[5]. Muzyka Beethovena łączy intensywność uczuć z doskonałością formy[5]; wyraża się w niej apoteoza wolności i godności jednostki, woli życia[1], heroizmu, zmagań z losem[1] oraz radości i powszechnego braterstwa.
- ↑ a b c d e Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 393. ISBN 83-01-11-096-1.
- ↑ George R. Marek: Beethoven. Biografia geniusza. Wyd. II. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976, s. 139, seria: Biografie sławnych ludzi.
- ↑ a b c d Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 88. ISBN 83-01-11390-1.
- ↑ Encyklopedia Audiowizualna Britannica. T. VI: Muzyka. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, s. 17. ISBN 83-60563-10-1.
- ↑ a b Encyklopedia Audiowizualna Britannica. T. VI: Muzyka. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, s. 18. ISBN 83-60563-10-1.