Back Luton AN لوتن Arabic لوتن ARZ Luton AST Luton Azerbaijani لوتون AZB Лутон Bashkir Лутан Byelorussian Лутан BE-X-OLD Лутън Bulgarian
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Region | |
| Hrabstwo ceremonialne | |
| Unitary authority |
Luton |
| Populacja (2021) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
01582 |
| Kod pocztowy |
LU |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
Położenie na mapie Bedfordshire  | |
 51°54′N 0°26′W/51,900000 -0,433333
| |
| Strona internetowa | |
Luton – miasto i dystrykt (unitary authority)[1] w Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie ceremonialnym Bedfordshire, położone 50 km na północ od centrum Londynu. W 2021 roku miasto liczyło 233 525 mieszkańców[2].
Dystrykt (unitary authority) Luton utworzony został w 1997 roku[3][4]. Pierwsze osiedla ludzkie istniały tam już w okresie paleolitu. Początki Luton datowane są na VI wiek. Nad rzeką Lea powstała wówczas saksońska osada o nazwie Leatun.
We wschodniej części miasta znajduje się port lotniczy London Luton obsługujący m.in. tanie linie lotnicze.
W centrum znajduje się kampus University of Bedfordshire. W Luton znajduje się fabryka samochodów (GM Manufacturing Luton) zatrudniająca 1300 osób, w której produkowany jest model Vauxhall Vivaro. W mieście rozwinął się przemysł samochodowy, lotniczy, maszynowy, elektrotechnicznego, precyzyjny oraz odzieżowy[5].
W mieście znajduje się zabytkowy kościół Świętej Marii, którego budowę rozpoczęto w 1121. Na przedmieściach zwiedzić można arystokratyczną posiadłość Luton Hoo a także minirezerwat przyrody. Luton jest siedzibą zespołu piłkarskiego Luton Town F.C. Klub ten zdobył Puchar Ligi Angielskiej w 1988, pokonując na Wembley Arsenal 3-2. Luton jest miastem ze stosunkowo dużą populacją ludności azjatyckiej. Każdego roku późną wiosną w Luton odbywa się karnawał. Jest to największa, jednodniowa impreza tego typu na świecie. Udział w niej biorą głównie przedstawiciele kolorowych mniejszości narodowych.
Luton zostało wspomniane w Domesday Book (1086) pod nazwą Lintone/Loitone[6].
- ↑ Ordnance Survey linked data
- ↑ Figure 1: Explore population characteristics of individual BUAs [online], www.ons.gov.uk [dostęp 2023-08-18] (ang.).
- ↑ Bedfordshire.gov. [dostęp 2015-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-20)].
- ↑ Local histories
- ↑ Luton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-23].
- ↑ The Domesday Book online