Mapa plastyczna

Mapa plastyczna (ang. raised-relief map, niem. Relief Karte) – trójwymiarowy model powierzchni Ziemi istniejący fizycznie. Przeważnie mapy plastyczne są rzeźbione, tłoczone lub odlewane w gipsie, plastiku lub masach plastycznych. W przeciwieństwie do zwykłych map, mapy plastyczne posiadają dwie skale: poziomą (horyzontalną) i pionową (wertykalną). Zwykle dla lepszego efektu wizualnego stosuje się przewyższenie skali pionowej, szczególnie jeśli mapa przedstawia duży obszar (ma małą skalę).

Pierwsze kartograficzne mapy plastyczne rzeźbiono już w XVIII w. Rozkwit sztuki ich wytwarzania miał natomiast miejsce w XIX i na początku XX wieku w Szwajcarii. Miały one zastosowanie w inżynierii lądowej, edukacji (nauki o Ziemi i kartografia) i w wojsku. Obecnie ich zastosowanie praktyczne zostało wyparte przez cyfrowe modele terenu i metody komputerowe. Niemniej jednak ich walory estetyczne są nadal doceniane i stanowią one jedne z najcenniejszych eksponatów w muzeach przyrodniczych i parkach narodowych.

Termin "mapa plastyczna" często też jest stosowany (niesłusznie) dla określenia map cieniowanych, trójwymiarowych wizualizacji cyfrowych modeli terenu lub map z walorami artystycznymi.