Nadwaga
superpondium
|
Według skaźnika masy ciała nadwaga to BMI> 25
|
Klasyfikacje
|
ICD-10
|
E66.3 Overweight
|
MeSH
|
D050177
|
Nadwaga – zaburzenie hormonalne wywołane: przejadaniem się oraz małą aktywnością fizyczną[1] - kluczowe czynniki złego stylu życia[2], skutkujące nagromadzeniem białej tkanki tłuszczowej w organizmie przekraczające 13 – 18% masy ciała u mężczyzn i 18 – 25% masy ciała w przypadku kobiet[3][4]. Nadwaga staje się typową cechą w populacjach obszarów zurbanizowanych[5] krajów rozwijających się oraz rozwiniętych. Na świecie liczba osób z nadwagą stale się powiększa dotycząc przeciętnie połowy badanych populacji, wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza wśród kobiet[6]. W Polsce nadwaga częściej dotyka mężczyzn (62%) niż kobiet (46%)[7]. Powszechność tego zaburzenia w krajach rozwiniętych może być związana z mniejszą zawartością tkanki mięśniowej oraz wpływem czynników stresowych (regulujących) antropogenicznych[8] w stosunku do czynników naturalnych na układ hormonalny i nerwowy człowieka.
W przypadku nadwagi lub otyłości istotne jest miejsce odkładania się tkanki tłuszczowej. Najgorzej rokujący jest przyrost tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha tzw. otyłość brzuszna, stłuszczenie narządów wewnętrznych np. stłuszczenie wątroby (alkoholowe i niealkoholowe), w przypadku tętnic groźna jest miażdżyca[9][10].
Tkanka tłuszczowa w organizmie spełnia wiele istotnych do życia funkcji[11], jednak nadmierny rozrost tej aktywnie hormonalnie tkanki jest dla organizmu niekorzystny i sprzyja rozwojowi miejscowego i uogólnionego przewlekłego stanu zapalnego, głównie za sprawą wydzielanych przez ten gruczoł cytokinin prozaplanych, a także sprzyjać rozwojowi stresu oksydacyjnego odpowiedzialnego za szybsze starzenie się tkanek organizmu, zwłaszcza w przypadku ubogiej w składniki odżywcze diety. Wpływ stresu oksydacyjnego najlepiej jest widoczny w kondycji tkanki łącznej stanowiącej ponad 60% masy ciała np. przedwczesne opadanie narządów obecnie nieraz już u osób w średnim wieku, co przekłada się na gorszą ich pracę i dodatkowy wzrost stanów zapalnych i pojawienie się bólu. Dalszym ryzykiem wysokiej zawartości tkanki tłuszczowej może być rozwinięcie się różnych form otyłości i związanych z nim powikłań.
Uważa się, że stres oksydacyjny synergizowany przez tkankę tłuszczową w niewielkich ilościach pozwala lepiej zwalczać patogeny oraz nowotwory. Jednak nadmiernie rozwinięta tkanka tłuszczowa w pewnych sytuacjach może być współodpowiedzialna za burzę cytokin skutkującą uszkodzeniem narządów wewnętrznych takich jak m.in. serce, płuca, wątroba, tętnice[12][13][14].
- ↑ MarianM. Barczyński MarianM., KazimierzK. Janicki KazimierzK. (red.), Domowy poradnik medyczny, Biblioteka Domowa, Warszawa: Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988, s. 70, ISBN 978-83-200-1175-3 [dostęp 2024-03-04] .
- ↑ HuaH. Zhang HuaH. i inni, Relation of socioeconomic status to overweight and obesity: a large population-based study of Chinese adults, „Annals of Human Biology”, 44 (6), 2017, s. 495–501, DOI: 10.1080/03014460.2017.1328072, ISSN 1464-5033, PMID: 28482732 [dostęp 2020-12-18] .
- ↑ ArturA. Jankowicz ArturA., Tłuszcze. Poziom tkanki tłuszczowej a zdrowie sportowców [online], Dietetycy.org.pl, 19 grudnia 2014 [dostęp 2021-03-06] (pol.).
- ↑ EwaE. Wojtczak EwaE., Zysk i S-kaZ.S. Wydawnictwo Zysk i S-kaZ.S., Żywienie w sporcie : kompletny przewodnik, wyd. 3, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, [cop. 2019], ISBN 978-83-8116-564-8, OCLC 1091282802 [dostęp 2021-03-14] . Brak numerów stron w książce
- ↑ StevenS. Allender StevenS. i inni, Quantifying Urbanization as a Risk Factor for Noncommunicable Disease, „Journal of Urban Health : Bulletin of the New York Academy of Medicine”, 88 (5), 2011, s. 906–918, DOI: 10.1007/s11524-011-9586-1, ISSN 1099-3460, PMID: 21638117, PMCID: PMC3191205 [dostęp 2021-03-28] .
- ↑ Obesity and overweight, Światowa Organizacja Zdrowia, maj 2012 [dostęp 2012-06-30] (ang.).
- ↑ GUS, Odsetek osób w wieku powyżej 15 lat według indeksu masy ciała (BMI), stat.gov.pl [dostęp 2021-01-29] (pol.). Brak numerów stron w książce
- ↑ PatrycjaP. Kłósek PatrycjaP., Zależności między stresem psychologicznym a powstawaniem otyłości, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 10 (3), 2016, s. 145–152, ISSN 1897-7839 [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ HH. Nafakhi HH. i inni, Association of pericardial fat volume with coronary atherosclerotic disease assessed by CT angiography, „The British Journal of Radiology”, 87 (1038), 2014, DOI: 10.1259/bjr.20130713, ISSN 0007-1285, PMID: 24738765, PMCID: PMC4075553 [dostęp 2021-03-29] .
- ↑ CemilC. Izgi CemilC., Epicardial adipose tissue: Just a predictor or a local player for coronary atherosclerosis?, „Anatolian Journal of Cardiology”, 15 (5), 2015, s. 360–362, DOI: 10.5152/akd.2015.0053, ISSN 2149-2263, PMID: 25993711, PMCID: PMC5779170 [dostęp 2021-03-29] .
- ↑ Can Skinny Fat Beat Obesity? [online], American Scientist, 6 lutego 2017 [dostęp 2021-03-06] (ang.).
- ↑ DavidD. Nield DavidD., For The First Time, Scientists Find Fat Can Clog Lungs And Airways, Not Just Your Heart [online], ScienceAlert [dostęp 2021-03-22] (ang.).
- ↑ John G.J.G. Elliot John G.J.G. i inni, Fatty airways: implications for obstructive disease, „The European Respiratory Journal”, 54 (6), 2019, DOI: 10.1183/13993003.00857-2019, ISSN 1399-3003, PMID: 31624112 [dostęp 2021-03-22] .
- ↑ Filip M.F.M. Szymański Filip M.F.M., Nasierdziowa tkanka tłuszczowa w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego — czy warto traktować ją jako czynnik ryzyka i dążyć do modyfikacji jej ilości?, „Choroby Serca i Naczyń”, 12 (4), 2015, s. 199–204, ISSN 1733-4276 [dostęp 2021-03-22] (pol.).