Najadowate

Ten artykuł dotyczy pierścienic. Zobacz też: najady – nimfy.

Najadowate

Naidinae
Ehrenberg, 1828
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	siodełkowce
Podgromada	skąposzczety
Rodzina	Naididae
Podrodzina	najadowate
Systematyka w Wikispecies

Najadowate, najady (Naidinae) – kosmopolityczna i bardzo zróżnicowana ekologicznie podrodzina wodnych pierścienic zaliczanych do skąposzczetów z rodziny Naididae, wcześniej klasyfikowana pod tą nazwą jako odrębna rodzina. W wyniku badań morfologicznych i molekularnych najadowate zostały włączone do rurecznikowatych (Tubificidae), ale naukowa nazwa rodziny uległa zmianie zgodnie z zasadami Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Zoologicznej. Decyzją ICZN z 2007 dawna nazwa naukowa rodziny Tubificidae została zastąpiona nazwą Naididae^[1][2], natomiast najadowate (Naidinae) stanowią jedną z jej podrodzin.

Najadowate występują na dnie zbiorników wodnych oraz wśród roślinności wodnej, głównie w wodach słodkich. Niektóre są spotykane również w wodach słonawych. Tylko nieliczne gatunki z rodzaju Paranais występują w wodach słonych^[3], w przybrzeżnej strefie mórz i oceanów^[4].

Charakteryzują się obecnością oczu, co jest nietypowe dla skąposzczetów. Ciało najadowatych jest najczęściej przezroczyste, żółtawe, brunatne, rzadziej różowe, z wyraźną segmentacją. Zwykle nie przekracza 20 mm, choć są wśród nich gatunki o długości 60 mm^[4], a najmniejsze mierzą 1–5 mm^[3].

W zależności od gatunku prowadzą zróżnicowany tryb życia. Jedne są detrytusożercami, inne żywią się glonami, są drapieżnikami, komensalami lub pasożytami. Niektóre gatunki z rodzaju Chaetogaster są drapieżnikami zjadającymi pierwotniaki, wrotki i drobne skorupiaki. Chaetogaster limnaei jest komensalem wodnych ślimaków i małży^[3], a Chaetogaster diastrophus i Nais barbata to komensale mszywiołów i gąbek^[4]. Niektóre Allodero spp. pasożytują na żabach^[3].

Rozmnażają się głównie przez paratomię, rzadko na drodze płciowej^[4].

W faunie Polski odnotowano 46 gatunków najadowatych^[4].