Nauki niepisane Platona

Nauki niepisane (gr. ἄγραφα δόγματα) Platona to teorie metafizyczne przypisywane mu przez jego uczniów i innych starożytnych filozofów, nie sformułowane wprost w jego pismach. W najnowszych badaniach są one czasami znane jako „teoria zasad” Platona, ponieważ obejmują dwie podstawowe zasady, z których wywodzi się reszta systemu. Uważa się, że Platon ustnie przekazał te doktryny Arystotelesowi i innym uczniom w Akademii. Platon uważał pewne części swoich nauk za nieodpowiednie do otwartej publikacji. Ponieważ doktryn tych nie można było wyjaśnić na piśmie w sposób, który byłby dostępny dla ogółu, ich rozpowszechnianie prowadziłoby do nieporozumień. Dlatego też Platon ograniczył się do nauczania niepisanych doktryn swoich bardziej zaawansowanych uczniów w Akademii. Zachowane dowody na temat treści niepisanych doktryn (Testimonia Platonica) pochodzą z tego ustnego nauczania. Pierwszym ważnym świadkiem, który wspomina o jej istnieniu, jest Arystoteles, który w pisze: „Prawdą jest, że sprawozdanie, które tam podaje [tzn. w Timajosie] różni się od tego, co mówi w swoich tak zwanych niepisanych naukach”[1], tj. w fundamentalnym nauczaniu metafizycznym, które Platon ujawnił tylko swoim najbardziej zaufanym uczniom. Zdaniem Thomasa Szlezáka[2] błędem jest tłumaczenie wyrażenia „ta legomena agrapha dogmata”[3] za pomocą frazy „tak zwane niepisane nauki”. W innych dialogach Platon używa bowiem słowa dogmata w znaczeniu „poglądów”, „opinii”, „przekonań”[4]. W poprawnym tłumaczeniu należy więc mówić raczej o „tym, co nazywa się [platońskimi] niepisanymi naukami [poglądami, opiniami]”.

  1. Fizyka 209 b.
  2. T. A. Szlezák, „O zwykłej niechęci wobec agrapha dogmata”, Peitho 1 (1), 2010, s. 57–73.
  3. Phys. 209b14–15.
  4. Państwo 506b9, 509b6, 509e2.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy