Nomy

Ten artykuł dotyczy staroegipskiej jednostki terytorialno-administracyjnej. Zobacz też: artykuł o jednostce administracyjnej Grecji.

Nom (stgr. νομός nomos; egip. sepat, od okresu amarneńskiego qah) – w starożytności i wczesnym średniowieczu egipska jednostka terytorialno-administracyjna kraju, odpowiednik okręgu, województwa, prowincji lub powiatu.

Każdy z nomów miał swoją stolicę i herb. Herbami przeważnie były godła bóstw opiekuńczych, zwykle pod postacią: zwierząt, roślin. Na czele nomu stał urzędnik zwany nomarchą (gr. νομάρχης nomarches) lub zarządcą (egip. adż–mer), któremu w rządzeniu pomagało lokalne zgromadzenie (egip. dżadżat).^{[potrzebny przypis]}

Nomy jako najbliższe okolice miast zorganizowane wraz z terenami rolniczymi w miasto-państwo pojawiły się w okresie przeddynastycznym ok. 3600 p.n.e^[1]. Jednak istnienie właściwych nomów (jednostki administracji) źródła potwierdzają dopiero od czasów faraona Dżesera, ale emblematy symbolizujące te prowincje wskazują na znacznie wcześniejszy rodowód, jeszcze sprzed zjednoczenia Dolnego i Górnego Egiptu. Pod względem terytorialnym były stosunkowo niewielkie, ich długość wynosiła ok. 30 - 40 km po obu stronach Nilu, o ile dolina rzeki była wąska w danym miejscu, lub też na jednym brzegu, gdy dolina rzeki była szeroka^{[potrzebny przypis]}.

W okresie Starego Państwa Egipt był podzielony na 38 nomów, niektóre jednak uległy dalszemu podziałowi, w rezultacie czego cały Egipt składał się z 22 nomów górnoegipskich i 20 nomów dolnoegipskich.^{[potrzebny przypis]}