Nowa Fala (kino francuskie)

Nowa Fala

François Truffaut, jeden z czołowych twórców Nowej Fali, przed budynkiem kina wyświetlającego film Piękny Serge (1958) Claude’a Chabrola
Lata istnienia	1959–1965
Kraj	Francja
Najważniejsi twórcy	Jean-Luc Godard François Truffaut Claude Chabrol Éric Rohmer Jacques Rivette Alain Resnais Agnès Varda Louis Malle Jacques Demy Georges Franju
Nurty stanowiące inspirację	neorealizm włoski[1] francuski surrealizm[2] francuski impresjonizm[2] film noir[3] czarny realizm poetycki[4]
Spadkobiercze nurty	Nowe Hollywood[5] Nowe Kino Niemieckie[6] Cinema Novo[6] Dogma 95[6]

Nowa Fala (fr. la Nouvelle Vague) – zaliczany do filmowego modernizmu nurt artystyczny w kinematografii francuskiej, którego okres trwania szacowany jest na lata 1959–1965. Nazwa terminu pochodzi od tytułu artykułu francuskiej dziennikarki Françoise Giroud, która opisywała fundamentalne zmiany światopoglądowe najnowszej generacji młodzieży w stosunku do poprzedniego pokolenia. Nową Falą przyjęło określać się filmy odzwierciedlające przemiany obyczajowe w gaullistowskiej Francji, ale również dzieła wnoszące do rodzimej kinematografii nowatorskie środki wyrazu.

Zasadniczo jako twórców Nowej Fali wskazuje się osoby pochodzące z dwóch środowisk artystycznych. Pierwszym z nich byli „janczarzy” z czasopism „Arts” i „Cahiers du cinéma”, którzy równolegle oddawali się twórczości artystycznej (m.in. Jean-Luc Godard, François Truffaut, Claude Chabrol, Éric Rohmer, Jacques Rivette). Drugim zaś – członkowie nurtu Rive Gauche, który większą uwagę przywiązywał do eksperymentów formalnych związanych z literaturą (m.in. Alain Resnais, Agnès Varda, Louis Malle, Jacques Demy, Georges Franju). Katalizatorem nurtu okazały się reformy francuskiej branży kinematograficznej w postaci mecenatu państwowego (premia za jakość) oraz zmiany dyskursu okołofilmowego; na znaczeniu zyskała przede wszystkim pozycja reżysera filmowego jako autora posługującego się środkami filmowymi odrębnymi od innych sztuk, do czego walnie przyczyniła się polityka autorska prowadzona przez redakcję „Cahiers”.

Począwszy od sezonu 1959/1960, kiedy sukces komercyjny i artystyczny odniosły takie filmy jak Kuzyni (1959) Chabrola, Czterysta batów (1959) Truffauta, Do utraty tchu (1960) Godarda oraz Hiroszima, moja miłość (1959) Resnais’go, nurt nabrał impetu, przyczyniając się do narodzin podobnych tendencji w licznych kinematografiach narodowych. Choć we Francji wygasł około 1965 w związku z malejącym zainteresowaniem ze strony widzów i krytyków, jego wpływ rozciąga się od amerykańskiego Nowego Hollywood po duńską Dogmę 95.