Back افتتاحية (شطرنج) Arabic Debüt (şahmat) Azerbaijani Дэбют (шахматы) Byelorussian Дэбют (шахматы) BE-X-OLD Дебют (шахмат) Bulgarian Obertura (escacs) Catalan Šachové zahájení Czech Agoriadau gwyddbwyll Welsh Åbning (skak) Danish Eröffnung (Schach) German
Otwarcie szachowe – początkowa faza partii szachów, zwana również debiutem. W większości szachowych partii można wyróżnić jej trzy fazy: otwarcie (debiut), grę środkową i końcową. Zazwyczaj trudno jest jednoznacznie określić, kiedy kończy się otwarcie, a zaczyna gra środkowa. Można przyjąć w uproszczeniu, że otwarcie to kilkanaście lub dwadzieścia kilka pierwszych posunięć w partii.
Istnieje cała obszerna teoria na temat otwarć szachowych, np. The Oxford Companion to Chess (ang. Oksfordzki niezbędnik szachowy) podaje 1327 nazwanych i opisanych otwarć i wariantów[1]. Obejmuje ona takie zagadnienia, jak:
- kontrola centrum szachownicy
- szybkie i spójne rozwijanie figur szachowych
- tworzenie prawidłowej struktury pionów
- zapewnienie ochrony króla
Debiuty tradycyjnie dzieli się na:
- otwarte – które zaczynają się od ruchu pionem 1.e4 a czarne odpowiadają symetrycznym ruchem 1...e5
- półotwarte – w których po ruchu białych 1.e4 następuje inna niż 1...e5 odpowiedź czarnych
- zamknięte – w których białe zaczynają ruchem innym niż 1.e4
Konkretne rodzaje debiutów posiadają nazwy tradycyjne takie jak partia hiszpańska lub pochodzące od szachistów, którzy albo je wymyślili, albo szczególnie sobie upodobali, takie jak np. obrona Alechina.