Klasyfikacja naukowa | |
321.321-6 | |
Klasyfikacja popularna | |
instrument szyjkowy, strunowy, szarpany | |
Podobne instrumenty | |
Pandora – dawny instrument muzyczny wyposażony w pudło rezonansowe oraz struny, zakorzeniony w kulturach starożytnej Grecji i Rzymu[1][2]; przodek instrumentów szyjkowych, m.in. europejskich lutni oraz instrumentów smyczkowych[3][4].
Pandora miała mały, wypukły korpus, długą, wąską szyjkę (wg Atenajosa wykonywane z drewna namorzynowego[5]) i trzy struny (o których liczbie wspomniał Juliusz Polluks w swoim Onomastikonie[5])[1]. Zachowane od IV wieku p.n.e. reliefy z terakoty i kamienia przedstawiają wizerunki kobiet i Erosa szarpiących struny pandory palcami lub – częściej – zarywających je plektronem[4].
Prawdopodobnie instrument wywodzi się z łuku muzycznego, ponieważ nazwa pandora pochodzi od sumeryjskiego pan-tur, czyli „łuk mały” – terminu, którym Sumerowie określali ten instrument[3]. Badacze dopatrują się bliższego czasowo powinowactwa również w kulturach asyryjskiej i kapadockiej[1][3]. Z biegiem czasu pandora przenikała w głąb Europy, gdzie terminem tym zaczęto określać podobne instrumenty. Jeden z nich, podobny do cytary i wyposażony w 5 do 10 zdwojonych strun utrwalił się w XVI wieku pod nazwą bandora[1].