545-604 | |
Ustrój polityczny | |
---|---|
Data powstania | |
Data likwidacji | |
Władca |
Kara-czurin |
Religia dominująca |
kult Tengri, animizm |
Zasięg pierwszego kaganatu tureckiego |
Pierwszy kaganat turecki – pierwsze państwo Turkutów, stanowiące dominującą potęgę na terenach dzisiejszej Mongolii, południowej Syberii i Azji Środkowej w latach 552-604.
Początki kaganatu są związane z ordą Aszyna , która w 439 została wyparta z nadgranicznych stepów chińskich. Jej niedobitki osiedliły się w górach Ałtaj wśród pasterskiego ludu Turku i przejęły nad tym ludem kontrolę przyswajając turecki język.
Turkuci rozwinęli w górach Ałtaju metalurgię żelaza oraz hodowlę ciężkich koni wierzchowych, dzięki czemu mogli stworzyć silną formację zakutej w zbroje ciężkiej jazdy.
W 545 Bumyn , praprawnuk Aszyna, zaatakował siły dominującej wówczas na wschodnich obszarach Wielkiego Stepu ordy Rouranów. Po 8 latach walk Turkuci podporządkowali sobie całkowicie Rouranów i przejęli kontrolę nad wschodnimi obszarami Stepu.
Pomiędzy 554 a 558 Turkuci podbili cały Kazachstan środkowy, Siedmiorzecze, Chorezm i Powołże. W 565 w ośmiodniowej bitwie pod Nesefem rozgromili armię królestwa Heftalitów, którego terytorium podzielone zostało między Kaganat a państwo perskich Sasanidów. Tym samym orda uzyskała władzę nad praktycznie całym Wielkim Stepem od Wołgi po Koreę.
W 589 Turkuci zorganizowali wyprawę przeciw Sasanidom. Siły kaganatu zostały rozgromione w bitwie pod Heratem.
W 604 doszło do rozpadu pierwszego kaganatu tureckiego na kaganat zachodni i kaganat wschodni.