Back Harah Jawoe ACE أبجدية جاوية Arabic Jawi AST Cavi əlifbası Azerbaijani Surat Jawi BBC Джави Bulgarian Tulisan Jawi BJN জাবি বর্ণমালা Bengali/Bangla Skritur jawiek Breton Jawi Catalan
Pismo jawi (جاوي), yawi – wariant pisma arabskiego używany historycznie do zapisu języka malajskiego i innych języków w regionie Azji Południowo-Wschodniej[1]. Służył do zapisywania takich języków jak: aceh, minangkabau, bandżar[2], ternate[2][3], tausug[4] i maguindanao[5].
Ukształtowało się wraz z nadejściem islamu (XIV–XV w.)[6]. Pismo jawi zostało w dużej mierze wyparte przez alfabet łaciński, zyskujący na znaczeniu od XVII wieku. W pewnym zakresie zachowało się w sułtanacie Brunei i w Malezji, lecz nie ma charakteru prymarnego[1]. Bywa wykorzystywane w niektórych publikacjach[6]. W Brunei pismo jawi uchodzi za element tożsamości narodowej i jego użycie obowiązuje w przestrzeni publicznej (na znakach drogowych, billboardach i szyldach)[7]. Dodatkowo ma stosunkowo silną pozycję wśród ludności malajskiej w południowej Tajlandii[8].
Najwcześniejszym przykładem użycia pisma jawi jest XIV-wieczna inskrypcja z Terengganu. Najstarsze dokumenty w piśmie jawi to dwa listy sułtana Ternate, zaadresowane do króla Portugalii (1520–1521)[1][9].
Obecnie jest jednych z dwóch oficjalnych systemów pisma w Brunei i Malezji. Pozostaje również w użyciu w regionie Pattani w Tajlandii (do zapisu malajskiego pattani, obok pisma tajskiego)[10] oraz w stanie Kelantan w Malezji.
- ↑ a b c Tadmor 2005 ↓, s. 646.
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiefilologiBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Voorhoeve 1994 ↓, przyp. 10, s. 659.
- ↑ Adelaar i in. 1996 ↓, s. 688.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiemaguindanaoBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieQuinn-dictBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Saxena 2016 ↓, s. 53, 56.
- ↑ Tadmor 2009 ↓, s. 795.
- ↑ Tadmor 2009 ↓, s. 794.
- ↑ Hoogervorst 2024 ↓, s. 234.