W połowie XIX wieku w rejonie dzisiejszego placu Alfreda powstała kolonia Alfred dla pracowników kopalni o tej samej nazwie[3], powstałej w roku 1834[4]. Zabytkowe budynki szybu „Alfred” zachowały się do dziś. Po 1923 roku kopalnia „Hohenlohe” przystosowała je do zamieszkania[5]. W okresie Polski Ludowej plac nosił nazwę plac Zwycięstwa[6]. Plac Alfreda nazwany został od szybu kopalni Alfred i kolonii domków robotniczych[6]. Stanowią zabytek dawnej techniki. Obecnie w zabytkowych budynkach przy placu Alfreda zamieszkuje ok. 100 osób. Administratorem budynków jest Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach (KZGM)[5][7].
Przy placu Alfreda 1-13[8] znajdują się historyczne obiekty – dawne zbudowania szybu „Alfred”[9] byłej kopalni „Wełnowiec” (dawniej „Hohenlohe”)[10], obejmujące[5]:
budynek nadszybia,
budynek maszyny wyciągowej,
budynek cechowni,
budynek kuźni,
budynek kotłowni,
budynek łaźni,
budynek administracji,
budynek wagi,
budowle towarzyszące,
położone na zachód od tego kompleksu pozostałości hałd przemysłowych,
Kompleks wpisano do rejestru zabytków 19 sierpnia 1978 roku (nr rej.: A/1228/78)[11]. Granice ochrony obejmują wymienione budowle wraz z otoczeniem, stanowiące jako zespół enklawę w układzie przestrzennym dzielnicy wydzieloną naturalnym ekranem zieleni[5][12]. Przy placu zlokalizowana jest pętla tramwajowa i przystanki autobusowe Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[13].