Plejady

Plejady
Ilustracja
Plejady
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Byk

Typ

otwarta, II3r[1]

Rektascensja

03h 47m

Deklinacja

+24° 07′

Odległość

444,2 ± 3,9 l.ś. (136,2 ± 1,2 pc[2])

Jasność obserwowana

1,4 m

Rozmiar kątowy

100′[3]

Charakterystyka fizyczna
Jasność absolutna

11,2m[5]

Liczba gwiazd

~500

Alternatywne oznaczenia
Melotte 22, OCl 421.0
Schemat gromady otwartej M45
Schemat gwiazdozbiorów pomocnych przy szukaniu Plejad
Gwiazda Merope wraz z mgławicą
Zdjęcie Plejad w podczerwieni wykonane przez Teleskop Spitzera

Plejady (w katalogu Messiera M45 lub Messier 45; inne nazwy: Baby, Kurczęta, Kokoszki, Kurki, Siedem Sióstr, Kościół Masoński) – najbardziej znana gromada otwarta na niebie. Popularność zawdzięcza głównie temu, że można ją swobodnie obserwować nieuzbrojonym okiem. Znajduje się w gwiazdozbiorze Byka, w odległości około 444 lat świetlnych (136 parseków). Jest to młoda gromada, jej wiek to około 100 mln lat. Otacza ją niebieska mgławica, widoczna na zdjęciach długo naświetlanych, jest też widoczna przez lornetkę, jako delikatna, szara mgiełka.

Plejady mają charakterystyczny kształt, który przypomina znacznie pomniejszony Wielki Wóz. Gromada zawiera kilkaset gwiazd, spośród których 10 najjaśniejszych ma indywidualne nazwy: Taygeta, Maja, Asterope, Sterope II, Merope, Plejone, Alkione, Atlas, Celaeno i Elektra. Większość spośród nich to błękitne olbrzymy typu widmowego B. Ich jasność wynosi od 3,0 do 5,9m.

Nazwa tej gromady nawiązuje do greckiego mitu o Plejadach, choć wiele innych prastarych kultur na całym świecie poświęcało im szczególną uwagę. U Greków ich pojawienie się na niebie w maju zapowiadało wiosnę wraz z otwarciem okresu bezpiecznej żeglugi[6].

  1. Według Kennetha Glyn Jonesa. Götz and Sky Catalog 2000 podaje I,3, r, n.
  2. Carl Melis et al.. A VLBI resolution of the Pleiades distance controversy. „Science”. 345 (6200), s. 1029–1032, 2014-08-29. DOI: 10.1126/science.1256101. (ang.). 
  3. 100′ to szacunkowa średnica (SEDS podaje 110′), obejmująca również sąsiednie mgławice refleksyjne i obłoki ciemnego pyłu. Często rozmiary Plejad podaje się również jako w przybliżeniu kwadrat o bokach 60′ × 60′, obejmujący same gwiazdy.
  4. Najnowsze dane pochodzące z 1993, G. Meynet, J.-C. Mermilliod, A. Maeder, Astron. Astrophys. Suppl. Ser. 98, 477–504. Wcześniej mówiono o 60–80 milionach lat (np. 78 mln według the Sky Catalog 2000).
  5. ISBN 978-83-931019-6-9
  6. Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wyd. Poznańskie, 1989, s. 77. ISBN 83-210-0677-9.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy