Pochodna (chemia)

Ten artykuł dotyczy związków chemicznych powstałych z innych mniej złożonych. Zobacz też: inne znaczenia tego wyrazu.

Pochodna (inaczej derywat) – związek chemiczny powstały przez zastąpienie jednego lub kilku atomów cząsteczki (najczęściej wodoru) grupą funkcyjną lub grupą innych atomów. Np. krezol (C₆H₄(CH₃)OH) jest pochodną fenolu (C₆H₅OH), który z kolei jest pochodną benzenu (C₆H₆). Jednocześnie krezol jest pochodną toluenu (C₆H₅CH₃), który także jest pochodną benzenu.

Przeprowadzenie związku chemicznego w jego bardziej lotną pochodną (upochodnianie, tzw. derywatyzacja) jest często stosowane w analizie chemicznej.