Back حزب العمال البولندي الموحد Arabic حزب العمال البولندى الموحد ARZ Польская аб’яднаная рабочая партыя Byelorussian ПАРП BE-X-OLD Полска обединена работническа партия Bulgarian Partit Obrer Unificat Polonès Catalan Polská sjednocená dělnická strana Czech PZPR Danish Polnische Vereinigte Arbeiterpartei German Ενιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας Greek

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Ilustracja
Państwo

 Polska

Skrót

PZPR

Lider

Bolesław Bierut (pierwszy), Mieczysław Rakowski (ostatni)

Data założenia

15 grudnia 1948

Data rozwiązania

29 stycznia 1990

Adres siedziby

ul. Nowy Świat 6/12,
00-497 Warszawa

Ideologia polityczna

marksizm-leninizm, komunizm, stalinizm (do 1956 r.) socjalizm

Poglądy gospodarcze

gospodarka centralnie sterowana, nakazowo-rozdzielcza

Liczba członków

3,1–3,2 mln (1980)[1][2]

Członkostwo
międzynarodowe

Kominform (do 1956)

Młodzieżówka

Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej

Barwy

     czerwony

Multimedia w Wikimedia Commons
Wiec na placu Politechniki w Warszawie podczas kongresu zjednoczeniowego PPR i PPS w grudniu 1948
Prezydium IV Zjazdu PZPR w czerwcu 1964 (na pierwszym planie od prawej strony: Zenon Kliszko, Edward Ochab, Józef Cyrankiewicz, Władysław Gomułka i Aleksander Zawadzki)
Gmach Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Warszawie
Baner Niech żyje PZPR umieszczony na jednym z budynków biurowych Fabryki Wyrobów Precyzyjnych im. gen. Świerczewskiego na warszawskiej Woli, lata 70. XX wieku
Odznaka PZPR
Wydanie kieszonkowe statutu PZPR
Wariant loga PZPR
Popiersie Lenina, główny akcent scenografii kolejnych zjazdów PZPR, pozostawione po upadku partii, w podziemiach byłej siedziby Komitetu Centralnego

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) – hegemoniczna partia komunistyczna[1][3][4] utworzona 15 grudnia 1948, poprzez połączenie Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej, po przeprowadzeniu czystek w ich szeregach. Określana również jako realno-socjalistyczna, sprawująca rządy w PRL w latach 1948–1989. Istniała do 29 stycznia 1990.

Realizowała ideologię marksizmu-leninizmu. Zgodnie z obowiązującą terminologią partyjną i deklarowanymi założeniami ideowymi, PZPR stanowiła awangardę rządzącej klasy robotniczej.

Działalność PZPR opierała się na wariancie hegemonicznym modelu monopartyjnego obowiązującego w bloku wschodnim, zaś w ramach międzynarodowego ruchu komunistycznego i państw demokracji ludowej, podporządkowana była WKP(b)/KPZR (najbardziej do 1956)[1].

PZPR była partią masową, kierującą centralnie zarządzaną gospodarką, sprawującą władzę państwową w sposób totalitarny, dążącą do totalnego kontrolowania wszystkich sfer życia społecznego[1][5].

  1. ↑ a b c d Nowa Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 686 (tom 6). ISBN 83-01-14179-4.
  2. ↑ Partia musi konsekwentnie odnawiać pełnomocnictwa klasy robotniczej. Dyskusja przed XII Plenum KC PZPR, Krzysztof Cielenkiewicz (oprac.), „Gazeta Krakowska”, 79 (10648), 5 kwietnia 1983, s. 1, 5, 6 [dostęp 2022-06-03], patrz wypowiedź A. Czyża, s. 5.
  3. ↑ Andrzej Chwalba, Jakub Basista, Tadeusz Czekalski, Krzysztof Stopka: Dzieje Polski. Kalendarium. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999, s. 736. ISBN 83-08-03028-9.
  4. ↑ Encyklopedia Białych Plam. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2001, s. 225 (tom 14). ISBN 83-912068-0-7.
  5. ↑ Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-03-21].
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy