Kodeks Synajski (łac. Codex Sinaiticus) – najstarszy (pochodzący z IV wieku) manuskrypt Septuaginty i Nowego Testamentu. Uchodzi za jeden z najlepszych rękopisów Nowego Testamentu. Jest jedynym zachowanym pisanym uncjałą rękopisem, z pełnym tekstem Nowego Testamentu. W Starym Testamencie ma jednak wiele braków. Tekst reprezentuje tradycję aleksandryjską.

Kodeks Synajski jako jedyny został napisany w czterech kolumnach. Otwarty liczył osiem kolumn – tyle co rozwinięty zwój. Niewykluczone więc, że jest to wynik naśladowania rozwiniętego zwoju. Kodeks Synajski oznaczany jest symbolami ${\displaystyle \aleph }$ oraz 01 (Gregory-Aland), δ 2 (von Soden). Obecnie ponad 2/3 zachowanego kodeksu, tj. 346,5 jego kart, przechowywanych jest w londyńskim British Library, (Additional Manuscripts 43725), 43 karty w Lipsku, 12 kart na Synaju i 3 fragmenty w Sankt Petersburgu.

Kodeks został odkryty przez Tischendorfa. Bibliści oceniają go jako jeden z dwu najważniejszych rękopisów Nowego Testament (obok Kodeksu Watykańskiego) i jeden z trzech najważniejszych rękopisów Septuaginty. W mediach traktowany jest jako najważniejszy rękopis Biblii.

więcej informacji...

• Najdłuższym rozdziałem Biblii jest Psalm 119
• Najkrótszym rozdziałem Biblii jest Psalm 117
• Najkrótszą księgą Biblii jest 2. List Jana
• 2. List Jana jest tak krótki, że nie zdążył wykorzystać wszystkich 24 liter greckiego alfabetu (Ψ)
• Dz 15,18 ma tylko 14 liter greckich (γνωστα απ αιωνος}
• Pierwszym przekładem Starego Testamentu była Septuaginta
• Najstarszym polskim przekładem fragmentu Biblii jest Psałterz floriański
• Psalmy znajdują się nie tylko w Księdze Psalmów, bo psalmem jest także 3 rozdział w Księdze Habakuka
• Najczęściej tłumaczoną księgą biblijną jest Księga Psalmów (w języku polskim ponad 40 przekładów)
• W prawosławnej Biblii „List Jeremiasza” jest osobną księgą, w katolickiej 6 rozdziałem Księgi Barucha
• Kościół koptyjski wyłączył dwa ostatnie rozdziały Księgi Przypowieści i stworzył osobną księgę
• Kościoły przedchalcedońskie do ksiąg Nowego Testamentu dołączają także „3 List Pawła do Koryntian” i „List Koryntian do Świętego Pawła”
• 29 września 2008 roku liczba zarejestrowanych rękopisów greckiego Nowego Testamentu wyniosła 5555. ^[1]

Kanony Euzebiusza – system odniesień pomiędzy paralelnymi tekstami (perykopami) czterech Ewangelii, opracowany w pierwszej połowie IV wieku przez Euzebiusza z Cezarei.

Kanony Euzebiusza stosowane były w licznych rękopisach Ewangelii późnej starożytności i w średniowieczu. Stosowane też były i nadal są w niektórych drukowanych wydaniach greckiego Nowego Testamentu^[2]. W iluminowanych ewangeliarzach tablice wraz z listem Euzebiusza umieszczane były zazwyczaj na początku rękopisu otrzymując zwykle bogatą dekorację artystyczną kanonu w kształcie arkad, obejmujących kolumny numerów paralelnych tekstów (perykop) Ewangelii.

więcej informacji...

Judaizm • Chrześcijaństwo • Islam • katolicyzm • prawosławie • protestantyzm • starokatolicyzm • Kościół katolicki • Etiopski Kościół Ortodoksyjny • kanon Biblii • Stary Testament • Ewangelia • Dzieje Apostolskie • Nowy Testament • Tanach • Tora • Koran • księgi deuterokanoniczne • apokryf

• Monoteizm
• Teizm
• Bóg w judaizmie
• Trójca Święta
• Antytrynitaryzm
• JHWH

Stary Testament
Księga Rodzaju · Księga Wyjścia · Księga Kapłańska · Księga Liczb · Księga Powtórzonego Prawa · Księga Jozuego · Księga Sędziów · Księga Rut · 1 Księga Samuela · 2 Księga Samuela · 1 Księga Królewska · 2 Księga Królewska · 1 Księga Kronik · 2 Księga Kronik · Księga Ezdrasza · Księga Nehemiasza · Księga Estery · Księga Hioba · Księga Psalmów · Księga Przysłów · Księga Koheleta · Pieśń nad pieśniami · Księga Izajasza · Księga Jeremiasza · Lamentacje Jeremiasza · Księga Ezechiela · Księga Daniela · Księga Ozeasza · Księga Joela · Księga Amosa · Księga Abdiasza · Księga Jonasza · Księga Micheasza · Księga Nahuma · Księga Habakuka · Księga Sofoniasza · Księga Aggeusza · Księga Zachariasza · Księga Malachiasza

Księgi deuterokanoniczne
Księga Tobiasza · Księga Judyty · 1 Księga Machabejska · 2 Księga Machabejska · Księga Mądrości · Mądrość Syracha · Księga Barucha · List Jeremiasza
Nowy Testament

Ewangelia Mateusza · Ewangelia Marka · Ewangelia Łukasza · Ewangelia Jana · Dzieje Apostolskie · List do Rzymian · 1. List do Koryntian · 2. List do Koryntian · List do Galatów · List do Efezjan · List do Filipian · List do Kolosan · 1. List do Tesaloniczan · 2. List do Tesaloniczan · 1. List do Tymoteusza · 2. List do Tymoteusza · List do Tytusa · List do Filemona · List do Hebrajczyków · List Jakuba · 1. List Piotra · 2. List Piotra · 1. List Jana · 2. List Jana · 3. List Jana · List Judy · Apokalipsa Świętego Jana

• Ważniejsze rękopisy

• Kodeks Leningradzki – najstarszy pełny rękopis hebrajskiego ST
• Kodeks z Aleppo – najstarszy cząstkowy rękopis (k^etubim) z tekstem masoreckim
• 1QIsa^a – jeden ze zwojów qumrańskich, zawiera tekst Izajasza
• Kodeks Synajski – najstarszy pełny rękopis NT i najdroższa książka świata
• Kodeks Watykański – uważany za 1-ego, lub 2-ego świadka tekstu NT
• Kodeks Aleksandryjski – trzeci świadek tekstu NT
• Kodeks Bezy – najważniejszy przedstawiciel tekstu zachodniego
• Kodeks Koridethi – najważniejszy przedstawiciel tekstu cezarejskiego
• Kodeks Amiatyński – najważniejszy rękopis Wulgaty i najpiękniejsza książka świata
• Kodeks Fuldeński – drugi świadek Wulgaty
• Srebrna Biblia – najważniejszy gocki rękopis NT
• Kodeks Nowogrodzki – najstarszy rękopis w staro-cerkiewno-słowiańskim przekładzie

Wyróżniające się rękopisy

• Codex Gigas – największy kodeks
• Minuskuł 2612 – kolejność ewangelii: Mk, Łk, J, Mt
• Minuskuł 90 – ewangelie w porządku: J, Łk, Mt, Mk; Paweł przed Dziejami; List Judy dwukrotnie
• Minuskuł 51 i 234 – Ewangelie umieszczone po Dziejach i Listach
• Kodeks 070 – przechowywany w 11 miejscach
• Minuskuł 16 – tekst pisany w czterech kolorach
• Minuskuł 700 – zawiera ok. 270 wariantów tekstowych nie pojawiających się w żadnym innym rękopisie
• W minuskule 700 druga prośba „Modlitwy Pańskiej” w Łk 11,2 brzmi: „Niech Twój Duch Święty zstąpi na nas i oczyści nas”.
• Crosby-Schøyen Codex – koptyjski rękopis, zawiera: Jon, 2 Mach, 1 Pt, Melitona „Homilia Paschalna” i anonimowa Homilia
• Minuskuł 264 w J 8,6 zawiera dodatek „grzechy każdego z nich”, kodeksy U i 700 mają go w J 8,8
• Minuskuł 368 zawiera Ew. Jana, Apokalipsę, 1-3 listy Jana oraz list Platona do Dionizego

Septuaginta Wulgata Peszitta Przekład Wickliffa Przekład Lutra Tyndale Bible Biblia Króla Jakuba Revised Standard Version Biblia Jerozolimska Traduction Oecuménique de la Bible (TOB) New International Version

Polskie przekłady Biblia królowej Zofii Biblia brzeska Biblia Jakuba Wujka Biblia gdańska Biblia Tysiąclecia Biblia warszawska Biblia poznańska Biblia Ekumeniczna

Jeśli chcesz pomóc w tworzeniu portalu Biblia, znajdziesz tu tematy, które są potrzebne do zrobienia/poszerzenia. Jeśli zauważyłeś, że brakuje jakiegoś artykułu, a sam nie możesz go napisać, prosimy o umieszczenie go na poniższej liście oraz tutaj.

• artykuły do napisania: Revised Version, Kanon syryjski, Kanon etiopski. Apokryfy: Apokryfy Genesis, Apokalipsa Ezechiela, Apokalipsa Sofoniasza
• artykuły do dopracowania: Księgi deuterokanoniczne, Kanon Biblii, Data narodzin Jezusa Chrystusa, Syn Boży, Ewangelia Judasza
• artykuły do poszerzenia: Ewangelie synoptyczne, Ewangelia Nikodema, Psalm 130, 1. List Jana, Kodeks Leningradzki
• lista zalążków artykułów o tematyce biblijnej
• zobacz także propozycje haseł odnoszących się do religii

Od końca XIX wieku najważniejszymi świadkami tekstu Nowego Testamentu (NT) są kodeks Synajski i Watykański. Wszystkie naukowe wydania tekstu NT opierają się na tych dwu kodeksach. Konstanty Tischendorf i Hermann von Soden oparli swoje wydania głównie na Kodeksie Synajskim, wszyscy pozostali wydawcy oparli się na Kodeksie Watykańskim. Oba rękopisy reprezentują aleksandryjską tradycję tekstu NT, jednak zachodzą pomiędzy nimi liczne różnice. Herman Hoskier obliczył, że w tekście samych tylko Ewangelii zachodzi 3036 różnic pomiędzy Sinaiticus a Vaticanus (nie licząc błędów itacyzmu).

Mateusz - 656

Marek - 567

Łukasz - 791

Jan - 1022

Razem - 3036^[3]

Różnice te wynikają stąd, że oba rękopisy reprezentują dwie odmienne podgrupy tekstu aleksandryjskiego, ponadto w Ewangelii Jana 1,1-8,38 Sinaiticus reprezentuje tekst zachodni, a w dalszych partiach Ewangelii Jana ma również sporo zachodnich naleciałości.

Hoskier zauważył, że znaczna część różnic ma charakter gramatyczny: ως i ωσπερ, παντα i απαντα, ως i ωςει, εναντιον i ενωπιον, εστηκοτων i εστωτων, εαυτου i αυτου, με i εμε, οικιαν i οικον, ετερον i αλλον oraz αλληλον, πιειν i πειν oraz πιν, ηυδοκησεν i ευδοκησεν, ευθυς i ευθεως, σπυριδας i σφυριδας, καγω i και εγω, υποκατω i υποποδιον, εαν i αν, απο i υπο, προς αυτους i αυτοις, επι i εις, ινα i οπως^[4].

więcej informacji...