Portal:Holandia

Rocznice i wydarzenia

• Max Verstappen zwycięzcą Grand Prix Hiszpanii Formuły 1. (15 maja 2016 | Wikinews)
• Referendum dotyczące umowy o współpracy gospodarczej i politycznej Unii Europejskiej z Ukrainą. Większość głosów na Nie. (6 kwietnia 2016)
• Katastrofa kolejowa w Dalfsen, zgięła 1 osoba, 6 zostało rannych (na zdjęciu pociąg, który brał udział w wypadku). (23 lutego 2016)
• 200 lat temu (w 1815 r.) uchwalono konstytucję Królestwa Zjednoczonych Niderlandów. (24 sierpnia 2015)
• Dwa dźwigi runęły na domy w Alphen aan den Rijn. (3 sierpnia 2015 | Wikinews)

Historia Holandii

W średniowieczu tereny dzisiejszej Holandii były podzielone na hrabstwa (w VIII w. było ich prawie 50). W 1477 Holandia, a wraz z nią terytoria obecnej Belgii i Luksemburga, przeszła pod panowanie Habsburgów (od 1556 ich linii hiszpańskiej).

W marcu 1572 doszło do wybuchu powstania przeciw Hiszpanii. Wynikiem rewolty było podpisanie 23 stycznia 1579 Unii Utrechckiej. W pokoju westfalskim 1648 Hiszpania uznała niepodległość Zjednoczonych Prowincji. Od końca XVI w. Prowincje przeżywały rozkwit – rozwijał się handel zamorski, powstały kompanie handlowe takie jak: Kompania Wschodnioindyjska, Kompania Zachodnioindyjska. Republika Zjednoczonych Prowincji rywalizowała z takimi potęgami jak Anglia czy Francja o kolonizację Ameryki Północnej. w 1830 wskutek powstania niepodległościowego, od Niderlandów oderwała się Belgia, uznane przez Holandię w 1839.

W 1848 r. uchwalono konstytucję Holandii. Holandia była okupowana przez III Rzeszę, mimo swojej neutralności. Holandia jest jednym z założycieli Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, później Unii Europejskiej.

Czytaj więcej o historii Holandii...

Geografia Holandii

Holandia leż w Europie Zachodniej, graniczy od południa z Belgią i do wschodu z Niemcami. Od północy i zachodu oblewa ją Morze Północne. Holandia ma powierzchnię 41 526 km² co odpowiada 1/8 powierzchni Polski.

Leży w dorzeczu trzech rzek: Renu, Mozy i Skaldy, IJsselu, Waalu i Amstelu. Długą tradycję (od VIII wieku) ma tu osuszanie terenów nadmorskich, jezior i zatok, poprzez tworzenie polderów. W 1932 powstał zbiornik IJsselmeer (1 100 km²) w wyniku odcięcia tamą Afsluitdijk (dł. 32 km) zatoki Zuiderzee od Morza Północnego.

Klimat Holandii jest morski, umiarkowany i ciepły. Średnia temperatura stycznia wynosi od +1 °C na wschodzie do +3 °C na zachodzie. Natomiast w lipcu od +17 °C do +19 °C, w głębi kraju do +20 °C. Mała amplituda roczna temperatur jest wynikiem zachodnich i południowo-zachodnich wiatrów, które łagodzą upały i chłody zimowe. Średnia roczna suma opadów wynosi 750 mm. Częstym zjawiskiem są mgły.

Czytaj więcej o geografii Holandii...

Kultura Holandii

Holandię zamieszkuje 16 778 806 osób i jest 24. najgęściej zaludnionym krajem świata. Gęstość zaludnienia wynosi w tym kraju 404 osób/km². Językiem urzędowym Holandii jest język niderlandzki, a we Fryzji od niedawna także fryzyjski. Holendrzy kultywują rodzime dialekty i bywa, że język mówiony sąsiedniej wioski to inny dialekt. Obecnie Holandia jest jednym z najbardziej świeckich krajów Europy. W 2010 roku tylko 48,7% populacji Holandii wyznawało jakąś religię.

Grupy wyznaniowe w Holandii

• chrześcijaństwo
  • katolicyzm – 24,7%
  • protestantyzm – 10,8%
• islam – 5-6%

 Zobacz też: Religia w Holandii.

Sztuka holenderska jest szczególnie znana z malarstwa. Wielu znakomitych malarzy to właśnie Holendrzy. Po za tym popularna jest również Holenderska literatura, kinematografia oraz muzyka.

Malarze: Rembrandt van Rijn, Vincent van Gogh, Jan Vermeer, Frans Hals, Gabriël Metsu, George Hendrik Breitner, Piet Mondrian, Karel Appel i Guillaume Cornelis Beverloo

Pisarze: Joost van den Vondel, Eduard Douwes Dekker, Harry Mulisch, Gerard Reve, Willem Frederik Hermans, Johan Huizinga, Erazm z Rotterdamu, Christiaan Huygens i Baruch Spinoza

Reżyserzy: Bert Haanstra, Fons Rademakers, Marleen Gorris, Mike van Diem

Muzycy/grupy muzyczne: Jan Pieterszoon Sweelinck, Louis Andriessen, Willem Pijper, Golden Earring, Focus, The Gathering, Shocking Blue, Within Temptation, Armin van Buuren, Tiësto, Caro Emerald, Anouk, Ton Koopman

Uniwersytety: Erasmus Universiteit Rotterdam, Radboud Universiteit Nijmegen, Rijksuniversiteit Groningen, Technische Universiteit Delft, Uniwersytet Techniczny w Eindhoven, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, Maastricht University, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, Universiteit van Tilburg, Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen University & Research Centre

Media: Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3, RTL 4, RTL 5, BVN TV, Radio Nederland Wereldomroep

Podział administracyjny Holandii

Holandia podzielona jest na 12 prowincji, które dzielą się z kolei na 458 gmin oraz na trzy gminy specjalne położone na Karaibach.

Polityka Holandii

Królestwo Niderlandów od 16 marca 1815 roku jest monarchią konstytucyjną, na czele państwa stoi monarcha (od 2013 – król Wilhelm Aleksander). Król Niderlandów mianuje szefa rządu Holandii, wywodzącego się najczęściej ze zwycięskiego ugrupowania – jest on szefem egzekutywy. Premier kieruje polityką wewnętrzną i zagraniczną państwa. Rolę władzy ustawodawczej odgrywa dwuizbowy parlament – Stany Generalne (Staten-Generaal), przy czym faktyczne znaczenie posiada jedynie izba niższa (Tweede Kamer). Senat (Eerste Kamer) pełni funkcję reprezentacyjną i ewentualnie może opóźniać wejście w życie ważnych ustaw.

Największe ugrupowania polityczne:

• Partia Pracy (Partij van de Arbeid)
• Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (Christen-Democratisch Appèl)
• Partia Socjalistyczna (Socialistische Partij)
• Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

Władcy Niderlandów

W Holandii panuje obecnie dynastia Orańska-Nassau panująca od czasów Wilhelma I Orańskiego, który zorganizował powstanie przeciwko Hiszpanii i uzyskał niepodległość Niderlandów.

Władcy z dynastii Orańskiej-Nassau:

• Wilhelm I Holenderski (1815-1840)
• Wilhelm II Holenderski (1840-1849)
• Wilhelm III Holenderski (1849-1890)
• Wilhelmina (1890-1948)
• Juliana (1948-1980)
• Beatrycze (1980-2013)
• Wilhelm Aleksander (od 2013)

Kategorie związane z Holandią