Back

Portal:Kalisz

 < Portale < Geografia < Europa < Polska < Wielkopolskie < Kalisz

Portal Kalisz

Kalisz – jedno z najstarszych miast w Polsce, znajduje się na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Prosną, historyczna stolica Wielkopolski Wschodniej, stolica diecezji kaliskiej; drugi co do wielkości ośrodek województwa wielkopolskiego, powiat grodzki, siedziba powiatu ziemskiego. Od XV wieku do II rozbioru Polski stolica jednego z dwu, a potem (od roku 1768) jednego z trzech województw wielkopolskich, stolica departamentu w Księstwie Warszawskim, w Królestwie Kongresowym stolica województwa do 1837 roku, a następnie (w latach 1837-1845 i 1867-1918) stolica guberni Cesarstwa Rosyjskiego. W latach 1975-1998 stolica województwa kaliskiego.

Zespół miejski Kalisza jest jednym z dwóch najsilniej zurbanizowanych obszarów województwa wielkopolskiego.

Drugi w województwie ośrodek kulturalny (filharmonia, teatry, muzea, liczne galerie i festiwale). Dobrze rozwinięty rynek mediowy (liczne gazety lokalne, radio, telewizja).

Aktualności   edytuj

Historia   edytuj

Zburzony pałac Weissów, 1914

Na Piwonicach istniał zespół osad i cmentarzysk świadczących o nieprzerwanym osadnictwie począwszy od neolitu przez epokę brązu, wczesną epokę żelaza, okres przedrzymski i okres wpływów rzymskich, aż po wczesne średniowiecze. Liczne odkrycia rzymskich importów (skarb z Zagórzyna i in.) wskazują na to, że okolice Kalisza były ośrodkiem na trasie szlaku bursztynowego. Powyższe fakty oraz podobieństwo średniowiecznej nazwy Kalisza do antycznej Kalisii, wzmiankowanej w 158 roku n.e. przez Klaudiusza Ptolemeusza, są powodem utożsamiania ich ze sobą co do lokalizacji przez historyków, począwszy od Jana Długosza, który nazwał Kalisz najstarszym miastem Polski (Calisia - Poloniae civitatum vetustissima). Na Zawodziu, w miejscu późniejszego grodu, istniała od VI wieku osada otwarta; podobna osada istniała od VII wieku na Ogrodach. Pierwszy gród na Zawodziu wzniesiono w latach około 850–860. W tym samym czasie na północ od grodu powstała osada otwarta na Starym Mieście.

W 1233 roku Henryk Brodaty spalił gród na Zawodziu i następnie założył nowy wraz z osadą przy ufundowanym wtedy być może kościele św. Mikołaja. Miasto osiągnęło wysoką pozycję w 2. połowie XIII w., kiedy stało się główną rezydencją Bolesława Pobożnego i stolicą wschodniej Wielkopolski. W tym czasie władca dokonał też lokacji w Kaliszu miasta – na nowym miejscu, nieopodal nowego grodu ustanowionego przez Henryka I Brodatego (na północ od zniszczonego, pierwotnego grodu). Nie jest jednak znana data tego wydarzenia. Rzekomy przywilej z 1264, nadający Kaliszowi prawo pobierania cła solnego, jest falsyfikatem z przełomu XIII i XIV w. Najstarsza autentyczna wzmianka o Kaliszu jako mieście pochodzi z 1268, choć wskutek pomyłki korektorskiej w "Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski" została rozpowszechniona pod błędną datą 1260. Niektóre źródła sugerują istnienie w Kaliszu klasztoru franciszkanów już w 1257, jednak fakt ten nie przesądza jeszcze o ówczesnym miejskim statusie osady. Należy zatem przyjąć, że Kalisz otrzymał prawo miejskie przed 1268.

W dniach 7-22 sierpnia 1914, w czasie I wojny światowej, bezbronne miasto z niewyjaśnionych przyczyn zostało prawie całkowicie zniszczone ostrzałem artyleryjskim i poprzez podpalenia, które, jak się powszechnie uważa, zostały dokonane przez wojska niemieckie pod dowództwem majora Hermanna Preuskera. Jednakże według innych źródeł wojskami niemieckimi dowodził wówczas m.in. pułkownik Hoffman (Laddwehr-Infanterie-Regiment Nr 7). Spalono m.in. gmach ratusza i teatru. W gruzach legło 95 proc. zabudowy staromiejskiej, co spowodowało eksodus ludności i spadek liczby mieszkańców z 70 do 5 tysięcy. Na Wzgórzu Wiatracznym dokonano mordu na 80 cywilach (decymacja 800 zatrzymanych mężczyzn). Niemiecka komisja oceniła straty poniesione przez miasto na 25 mln rubli w złocie. Tragedię Kalisza Dąbrowska opisała wiernie w Nocach i dniach.

Gospodarka   edytuj

Kaliszanka

Kalisz jest głównym ośrodkiem Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego, ośrodkiem przemysłu lotniczego, w tym produkcji maszyn i silników lotniczych (Pratt & Whitney, WSK PZL-Kalisz). Duże tradycje, jeszcze z czasów kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego ma przemysł włókienniczy (Runotex, Polo) i odzieżowy (Big Star) oraz produkcja koronek i firan (Wistil, Haft). Mocno rozwinięty jest przemysł spożywczy: Winiary (koncentraty spożywcze), Kaliszanka, Hellena, produkcja lodów (Augusto, dzisiejsze Kilargo). W mieście działa podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Transport   edytuj

Trasa Stanczukowskiego

Kalisz stanowi ważny węzeł drogowy. W mieście krzyżują się drogi krajowe:

oraz drogi wojewódzkie:

1 stycznia 1903 uruchomiono 2-torowy odcinek Kolei Warszawsko-Kaliskiej o długości 111,5 km łączący Łódź Kaliską z Kaliszem. W latach 1965–1975 dokonano elektryfikacji tego odcinka. Obecnie stanowi on część linii kolejowej nr 14 Łódź Kaliska–Forst. Obecnie istnieją 3 czynne stacje i przystanki kolejowe: Kalisz, Kalisz Szczypiorno, Kalisz Winiary. W Kaliszu rozpoczynał się odcinek Kaliskiej Kolei Dojazdowej Kalisz Wąskotorowy–Turek (prześwit: 750 mm, linia: 1-torowa, zbudowana: 1914-1917, długość: 56,7 km). W lipcu 1991 został zamknięty dla ruchu pasażerskiego, a ruch towarowy odbywa się jedynie na 45,3 km odcinku Żelazków-Turek (ruch wznowiono w czerwcu 2002). Dawniej ruch towarowy odbywał się na 2,5 km linii Kalisz Winiary – Winiary Fabryka przechodzącej przez Las Winiarski do fabryki Winiary-Nestlé. Obecnie linia ta jest nieprzejezdna.

Komunikację miejską w Kaliszu obsługują Kaliskie Linie Autobusowe. Obecnie w mieście i na obszarze zespołu miejskiego obsługują 25 linii, w tym linie podmiejskie do Gołuchowa, Nowych Skalmierzyc, Opatówka i Ostrowa Wielkopolskiego.

Przemysł   edytuj

Elektrociepłownia Kalisz-Piwonice

Kalisz jest trzecim co do wielkości po Poznaniu i Koninie ośrodkiem przemysłowym w województwie wielkopolskim i głównym ośrodkiem przemysłowym Kaliskiego Okręgu Przemysłowego. Miasto jest dużym ośrodkiem zwłaszcza przemysłu spożywczego i włókienniczego. Ulokowało się tutaj również wiele zagranicznych firm.

Przemysł chemiczny

Przemysł elektrotechniczny i elektroniczny

Przemysł energetyczny

Przemysł maszynowy

Przemysł odzieżowy

Przemysł paszowy

Przemysł precyzyjny

Przemysł spożywczy

Przemysł włókienniczy

Czy wiesz...   edytuj

... że Kalisz jest najprawdopodobniej najstarszym miastem w Polsce?

... że władze Kalisza zabiegają o przywrócenie mu statusu miasta wojewódzkiego poprzez utworzenie województwa środkowopolskiego?

... ile lat ma I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu - najstarsza szkoła w Wielkopolsce?

... że w Kaliszu urodził się prezydent II Rzeczypospolitej, Stanisław Wojciechowski?

... co jest ciekawego w oświetleniu ulicy Wrocławskiej w Kaliszu?

Turystyka   edytuj

Baszta Dorotka

Kalisz jest miastem bardzo atrakcyjnym turystycznie, z bogatym dziedzictwem kulturowo-historycznym, mimo iż wiele cennych zabytków zostało zniszczonych podczas burzenia Kalisza w 1914. Poniżej obiekty i miejsca godne odwiedzenia:

Kalisz posiada również dobrze rozwiniętą bazę hotelarską:

  • Hotel Arena (**)
  • Hotel Bursztyn
  • Hotel Calisia (***)
  • Hotel E.T. (***)
  • Hotel Europa (***)
  • Hotel Flora (***)
  • Hotel Roma
  • Hotel Seven (***)
  • Hotel U Bogdana
  • Villa Stary Kalisz

Kultura   edytuj

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego

Kalisz stanowi drugi po Poznaniu ośrodek kulturalny w województwie wielkopolskim. Znajdują się tutaj m.in. Filharmonia Kaliska, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Teatr Tańca Współczesnego, Centrum Kultury i Sztuki, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, Galeria Sztuki im. Jana Tarasina, wiele galerii, Rezerwat Archeologiczny Zawodzie oraz dwa kina (Centrum 3D, Cinema 3D).

W mieście co roku odbywa się wiele festiwali i imprez kulturalnych m.in. Kaliskie Spotkania Teatralne, Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych, Ogólnopolski Festiwal Zespołów Muzyki Dawnej „Schola Cantorum”, Międzynarodowy Festiwal „Chopin w barwach jesieni”, Festiwal Muzyczny im. Pawła Bergera, Multi Art Festiwal.

W 1967 w Kaliszu nakręcono film fabularny Piękny był pogrzeb, ludzie płakali w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

Edukacja   edytuj

III LO im. Mikołaja Kopernika

Kalisz jest prężnie działającym i nadal rozwijającym się ośrodkiem oświatowym, drugim po Poznaniu w województwie. W mieście znajduje się wiele renomowanych szkół i uczelni, które zajmują wysokie miejsca w rankingach ogólnopolskich, m.in. I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka, Akademia Kaliska, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej.

Handel   edytuj

Galeria Kalisz

Kalisz jest miastem atrakcyjnym handlowo zwłaszcza dzięki położeniu na dawnym szlaku bursztynowym. W latach 2000-2009 przybyła duża ilość supermarketów i hipermarketów. W Kaliszu ulokowały się takie sieci jak:

Duże sklepy spożywcze

Supermarkety

Hipermarkety

Hipermarkety budowlane

Pozostałe

Galerie handlowe

Pozostałe portale na polskojęzycznej Wikipedii
Portal Kalisz
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by razib.in