Back متسانية Arabic اسويط ARZ İzoet Azerbaijani Палушнік Byelorussian Палушнік BE-X-OLD Полушник Bulgarian Isoetes BS Isoetes CEB Šídlatka (rostlina) Czech Brasenføde Danish
 Poryblin jeziorny | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina |
poryblinowate |
| Rodzaj |
poryblin |
| Nazwa systematyczna | |
| Isoëtes L. Sp. Pl. 1100. 1 Mai 1753[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Poryblin (Isoëtes L.) – rodzaj roślin należący do monotypowej rodziny poryblinowatych Isoëtaceae z klasy widłaków[2]. Obejmuje 187[4], 192[5] lub ok. 250[2][6] gatunków. Są to rośliny niemal kosmopolityczne, brak ich tylko na wyspach w zachodniej części Pacyfiku[5] i na Antarktydzie[6]. W Europie występuje 11 gatunków[5], a do flory Polski należą dwa: poryblin jeziorny I. lacustris i kolczasty I. echinospora[7]. Rośliny te są trudne do rozróżnienia – często dla ich identyfikacji niezbędna jest analiza mikroskopowej budowy zarodników. Poza tym tworzą liczne mieszańce, w tym alloploidy, których przykładem (jako dekaploid) jest poryblin jeziorny[5].
Są to rośliny wodne, wodno-lądowe, rzadko lądowe, choć wówczas też związane z miejscami wilgotnymi[8].
Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne[5]. W akwariach uprawiane bywają zwłaszcza znoszące temperatury powyżej 20 °C: poryblin sycylijski I. longissima[9], jeziorny I. lacustris i I. malinverniana[10]. Tylko w zimnych zbiornikach utrzymać można poryblina kolczastego I. echinospora[10]. Pękate łodygi poryblinów zawierają dużo skrobi i oleju i stanowią pożywienie dla ptaków, ryb, piżmaków i świń. Są też jadalne dla ludzi, ale pozbawione są walorów smakowych[11].
Nazwa rodzaju utworzona została z dwóch greckich słów ίσος isos znaczącego „równe” i ετήσ etes znaczącego „rok” w nawiązaniu do niezmiennego wyglądu w ciągu roku części zimozielonych gatunków. Znaki diakrytyczne w literze „ë” oznaczają konieczność oddzielnej wymowy sąsiadujących samogłosek „oë”[11].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieruggieroBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
- ↑ a b Isoëtes Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiekewBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d e David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 471, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Li-Bing Zhang & W. Carl Taylor: Isoëtaceae. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 102, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiefernBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Christel Kasselmann: Rośliny akwariowe. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2007, s. 82. ISBN 978-83-7404-788-3.
- ↑ a b Karel Rataj, Thomas J. Horeman: Aquarium plants. TFH Publications Inc. Ltd., 1977, s. 110–111.
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiemaartenBŁĄD PRZYPISÓW