Rotmistrz – polski stopień wojskowy w kawalerii odpowiadający kapitanowi i nazwa dowódcy szwadronu. W dawnym wojsku dowódca roty albo chorągwi[1].
Nazwa powstała z połączenia określenia „mistrz" (w znaczeniu zwierzchnik, dowódca) i „rota” (oddział wojska), oznaczająca dosłownie „zwierzchnika roty”[2].