Back رايخ Arabic Reyx Azerbaijani Рэйх Byelorussian Райх Bulgarian Reich Catalan Reichsidee German Reich English Reich Basque رایش Persian Reich French
.jpg)
Rzesza (niem. Reich) – historyczne określenie państwa niemieckiego, stosowane dla podkreślenia jedności autonomicznych niemieckich regionów lub państw regionalnych.
Można wyróżnić cztery okresy historyczne, w których państwowość niemiecka określana była w ten sposób:
- Święte Cesarstwo Rzymskie (niem. Heiliges Römisches Reich; w historiografii używana jest także nazwa Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, (niem.) Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation), w tym stanowiące jego trzon Królestwo Niemieckie ((niem.) Reich der Deutschen) – państwo istniejące w latach 962-1806, określane potocznie: Altes Reich – Stara Rzesza; Erstes Reich – Pierwsza Rzesza, I Rzesza.
- Cesarstwo Niemieckie, Rzesza Niemiecka (Deutsches Reich, Deutsches Kaiserreich, potocznie: Zweites Reich – Druga Rzesza, II Rzesza) – państwo istniejące w latach 1871–1918
- Rzesza Niemiecka (Deutsches Reich, potocznie: Weimarer Republik – Republika Weimarska) – państwo istniejące w latach 1918–1933
- Rzesza Niemiecka (1933–1945) (Deutsches Reich, po aneksji Austrii w 1938 także Rzesza Wielkoniemiecka (Großdeutsches Reich), potocznie: Drittes Reich – Trzecia Rzesza, III Rzesza, inna używana nazwa to Niemcy hitlerowskie, (niem.) Nazi-Deutschland, Nazideutschland) – państwo istniejące w latach 1933–1945
Pod względem prawnym pierwszy z powyższych organizmów przestał istnieć w 1806, natomiast trzy kolejne nazwy odnoszą się do pojedynczego podmiotu prawa międzynarodowego, utworzonego w 1867 r. i pomimo kilkukrotnych zmian terytorium, ustroju oraz nazwy, zachowującego odtąd ciągłość prawną, istniejąc po dzień dzisiejszy jako Niemcy.