Saprotrof

Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem Saprofag (dyskusja). Uzasadnienie: pokrewne pojęcia

Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).

Do niedawna uważano, że także niektóre rośliny lądowe (np. gnieźnik leśny) odżywiają się saprofitycznie, jednak mogą one pobierać substancje pochodzące z rozkładu szczątków jedynie dzięki mykoryzie (patrz rośliny saprofityczne), a zatem dzięki ścisłej symbiozie z odpowiednim gatunkiem grzyba. To stawia je bliżej roślin pasożytniczych niż prawdziwych saprotrofów. Tradycyjnie jednak mimo to wciąż bywają określane jako saprofity lub rośliny saprofityczne^[1]. Obecnie ten typ odżywiania określany jest jako myko-heterotrofia – w tym układzie pasożytniczym właściwym saprofitem jest grzyb, a nie roślina^[2].

Saprotrofy są często osmotroficzne, tj. wchłaniają rozłożoną dzięki trawieniu zewnętrznemu płynną materię. Jest to typowe dla grzybów.

Saprotroficzne organizmy fagotroficzne, tj. odżywiające się martwą materią organiczną w postaci cząstek nazywane są saprofagami, detrytusofagami, nekrofagami, koprofagami, padlinożercami – w zależności od rodzaju zjadanej martwej materii. To cecha m.in. zwierząt.

Saprotrofy tworzą w ekosystemach wraz z innymi organizmami poziom troficzny reducentów (przykładem mogą być tu liczne grupy promieniowców). Same są jednocześnie pożywieniem dla olbrzymiej liczby protistów. Dlatego też biorą udział w krążeniu materii w ekosystemach, a tym samym w obiegu pierwiastków w całej biosferze (np. węgla, azotu, wodoru, tlenu, siarki, fosforu i innych).