Ssaki

Ten artykuł dotyczy zwierząt. Zobacz też: Ssaki – film.

Ssaki

Mammalia[1]
Linnaeus, 1758
Okres istnienia: 225–0 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 225/0 225/0
Przedstawiciele różnych gatunków ssaków: pierwszy rząd: wampir zwyczajny, dydelf wirginijski, kangur olbrzymi drugi rząd: diabeł tasmański, człowiek rozumny, mirunga północna trzeci rząd: wiewiórka czarna, łuskowiec białobrzuchy, słoń afrykański czwarty rząd: dziobak australijski, łasicolot malajski, renifer tundrowy piąty rząd: długopłetwiec oceaniczny, gwiazdonos amerykański, panda wielka szósty rząd: zębolita olbrzymia, zebra stepowa, sorkonos czarno-rdzawy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	czworonogie
Gromada	ssaki
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie:

• występowaniem gruczołów mlekowych u samic;
• zazwyczaj obecnością owłosienia (włosy lub futro; silnie zredukowane u gatunków wodnych, jak hipopotamy, u waleni całkowicie zanikają przed porodem lub w trakcie);
• stałocieplnością (potocznie „ciepłokrwistość”).

Około 60% ssaków utrzymuje temperaturę w granicach 34–39 °C, 40% wykazuje zróżnicowaną jej zmienność^[2]. Stałocieplność umożliwia aktywny tryb życia w różnych środowiskach – od mroźnych obszarów podbiegunowych do gorących tropików. Futro i tłuszcz pomagają uchronić się przed zimnem, a wydzielanie potu i szybki oddech pomagają pozbyć się nadmiernego ciepła. Znaczna zmienność temperatury ciała umożliwia im natomiast ograniczenie strat ciepła do otoczenia.

Ssaki zamieszkują zarówno środowiska wodne (walenie i brzegowce), jak i lądowe (większość), opanowały także przestrzeń powietrzną (nietoperze). Obecnie żyje na świecie ponad 5800 gatunków ssaków^[3]. Z wyjątkiem nielicznych jajorodnych stekowców, wszystkie współczesne ssaki są żyworodne.

Zdecydowanie największym rzędem co do liczby gatunków pośród ssaków są gryzonie, obejmujące ponad 2300 gatunków. Następnie nietoperze, z ok. 1300 gatunkami. Najmniejszymi liczebnie rzędami ssaków są rurkozębne oraz torbikowce mające po jednym przedstawicielu. Liczba ssaków jest stosunkowo niewielka w porównaniu z innymi zwierzętami. Największym żywym ssakiem i zarazem największym ssakiem w historii jest płetwal błękitny. Osiąga on ok. 30 m długości i 180 ton wagi. Najmniejszymi ssakami są nietoperze i ryjówki. Nietoperz ryjkonos malutki z południowo-wschodniej Azji waży zaledwie 2 g przy długości ciała ok. 3 cm. Ryjówek etruski waży 2 g, a jego długość łącznie z ogonem to zaledwie 4 cm.

Dział zoologii zajmujący się ssakami to teriologia.