Szamanizm – zespół praktyk i wierzeń opierających swe pojmowanie stosunku świata namacalnego do świata duchowego na fundamentalnej roli szamana jako osoby zdolnej do podróży ekstatycznych w zaświaty[1] dla dobra swojej wspólnoty bądź jej poszczególnych członków.
Szamanizm właściwy występuje w społecznościach plemiennych Syberii i środkowej Azji, w których jest to fundamentalny czynnik życia religijnego. Ślady szamanizmu obecne są w mniejszym lub większym stopniu w religiach tradycyjnych na wszystkich kontynentach świata. Skłania to badaczy do przyjęcia tezy o archaicznym pochodzeniu tych wierzeń, opartych na dwóch rzeczywistościach (namacalnej i duchowej) oraz na trzech piętrach organizacji świata (kosmologia): duchowym Świecie Dolnym, Świecie Środkowym – ziemskim – i Świecie Górnym, niebieskim świecie duchowym. Z podziałem tym związana jest też idea drzewa kosmicznego, które łączy ze sobą trzy światy.