Teriak

kartka ze starej księgi zawierająca recepturę teriaku
Przepis na teriak z 1677
stara waza do przechowywania teriaku z napisem theriaca
Waza do przechowywania teriaku

Teriak (driakiew, tyriak) – wieloskładnikowa mikstura o konsystencji powideł (łac. electuarium[1]), stosowana w dawnej medycynie, od starożytności aż do XIX wieku włącznie, jako lek na wiele różnorakich dolegliwości oraz jako wszechstronna odtrutka[2]. Do połowy XVIII wieku był uważany za panaceum[3], a nazwy „driakiew” używano potocznie jako synonim lekarstwa[4]. Był podawany pacjentom doustnie z wodą lub winem, a także był stosowany zewnętrznie na skórę[3].

Recepturę teriaku zawierały oficjalne farmakopee, angielska po raz ostatni w 1746 roku, niemiecka jeszcze w 1872 roku, francuska aż do 1884 roku[3][5]. Na początku XX wieku ostatecznie zaprzestano go wytwarzać w aptekach, uznając za przestarzały i kontrowersyjny pod względem bezpieczeństwa stosowania i efektywności[5]. Współczesna wiedza medyczna pozwala przypuszczać, że niektóre odtrutki zawarte w driakwi mają pewną skuteczność[6], ale ogólna wartość medyczna teriaku była nieduża, a najważniejszy efekt miało zawarte w nim opium[7].

  1. 5 najciekawszych postaci leku z przeszłości. farmacja.pl. [dostęp 2021-02-23]. (pol.).
  2. Dusanka Parojcic. Theriac: medicine and antidote. „Vesalius”. 9, s. Abstract, 2003. 
  3. a b c J.P. Griffin. Venetian treacle and the foundation of medicines regulation. „British Journal of Clinical Pharmacology”. 58, 2004. DOI: 10.1111/j.1365-2125.2004.02147.x. 
  4. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie sjp
    BŁĄD PRZYPISÓW
  5. a b François Chast. The end of the theriac in modern medicine in the sixteenth to nineteenth century. „Rev Hist Pharm (Paris)”. 58, s. Abstract, 2011. 
  6. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie kronika
    BŁĄD PRZYPISÓW
  7. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie wr
    BŁĄD PRZYPISÓW

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy