Transformacja systemowa w Polsce – ogół zmian zapoczątkowanych w Polsce w latach 80. XX wieku, które zostały ukierunkowane na budowę wolnego rynku, stworzenie społeczeństwa obywatelskiego oraz demokratyzację.
Przebudowa państwa objęła swoim zasięgiem niemal wszystkie sfery życia społecznego, dlatego na potrzeby badawcze wyróżnia się następujące podkategorie transformacji:
- transformację ustrojową (wdrażanie instytucji i procedur demokratycznych)
- transformację gospodarczą (tworzenie wolnego rynku opartego na własności prywatnej)
- transformację społeczną (zmiana mentalności społecznej, akceptacja nowych reguł).
Polska, jako pierwszy kraj w obozie socjalistycznym, wkroczyła na drogę transformacji. Wraz z powstaniem NSZZ „Solidarność” w 1980 stworzono podstawy samorządnej Rzeczypospolitej.